Tag Archives: Afrikaans

Die weg hoe ons lees, het verander

Ek lees onlangs ‘n artikel in ‘n gratis Londense koerant wat my oor moderne joernalistiek laat dink het en die tipe nuus ons as lesers wil lees. Ek gee nie ‘n skakel aan die artikel vir klaarblyklike redes nie maar glo my as ek sê dit was so soetsappig, stroperig en gemaksugtig van die joernalis wat ek en ‘n vriend het daaroor hard gelag. Dit verbaas my dat só ‘n artikel gepubliseer kan word en hoekom die joernalis dink dit ‘n goeie idee was om in hul eie naam te skryf. Kwaliteit het beslis afgeneem.

Wat merkbaar is, is hoe joernalistiek verander het – en terselfdertyd hoe ek besef hoe oud ek word. Media word meer sosiale media met ‘n idee van burger joernaliste – ek dink hulle noem hulself vryskut. Wat in die verlede nuus, opinie en ontleding was en wat verduidelik en konteks gee word nou deur gevoelens – dié van beide die joernalis en die leser – vervang. Die leser begin glo hul veronderstellings en kommentare is nou so belangrik soos die skrywer se ontleding. Die tipe onderwerpe wat ek wil leer is nie die tipe onderwerpe waaroor koerante wil skryf nie. Jy lees of nie net wat hulle publiseer.

Die rol en vereistes van skrywers ook verander. Hoe maklik dit word om die leser te bereik hoe meer die kwaliteit en styl verander en word verloor. Mense skryf gratis vir aanlynse weergawe van koerante wat nodig het veel meer artikels dat jy lees meer en meer gesindikeerde en vertaalde artikels. Die bedrukte koerant begin verdwyn en word webblaaie en Facebook blaaie met ‘n gemeenskap lesers en die geleentheid van advertensie. Die leser stuur skakels aan hul vriende en versprei die koerante se skriftes oor die hele wêreld gratis. In die laas paar jaar het Die Stem en The South African Times gevou en The South African is nou net ‘n webblad wat ‘n jammer is want ek het altyd geniet om Dinsdagoggend ‘n kopie op te tel as ek werk toe loop.

Toe ek begin blog het was die blog toneel baie besig. Daar was ook die potgooi okes wat elke week hul gedagtes vir die wêreld uit gegooi het, mense vol persoonlikheid. Toe was daar omstrede oor die woord potgooi tussen Afrikaanssprekendes en Nederlandssprekendes. Ek onthou nie die redes hiervoor nie, maar nou die woord podgooi word gebruik.

Ek beskou myself nie as joernalis of skrywer nie. Ek is ‘n leerder van Afrikaans en ek skryf vir my die geleentheid om nuwe woorde en grammatika te oefen wat ek onlangs geleer het. Om myself uit te druk in ‘n vreemde taal is ‘n groot uitdaging en ek skryf nou net vir myself op ‘n Afrikaanse blog toneel van stilte sonder belangstellende lesers en skrywers.


Ek het geen foto vir hierdie pos nie.

Boere op die aardsdrempel

Ek lees hierdie week Afrikaans boere in Argentinië op The South African webblad oor ‘n nuwe fliek oor hierdie gemeenskap. Die fliek lyk interssant so hopelik sal dit beskikbaar wees om aanlyn af te laai. Ek twyfel my plaaslike bioskoop sal dit vertoon so dis ‘n DVD om te koop.

Dis ‘n storie wat veel mense interesseer. Dis inspirering om te lees oor ‘n afgeleë groep wat aan hul kultuur en oorsprong vashou. Ek sukkel om die sprekers in die video te verstaan weens hul aksent. Dit klink verder van moderne Suid-Afrikaanse aksente as dié wat ek dikwels hoor. Wys hierdie die invloed van die Spaanstalige land of die oorblyfsels van ‘n argaïese aksent? Of is ek net heeltemal verkeerd?

Ek het oor die gemeenskap in ensiklopedieë gelees toe ek in 1998 begin leer het. Destyds stryd Encyclopaedia Britannica teen Microsoft se Encarta om die grootste te word, die onoffisiele bron van alle kennis. Hierdie inligting was taamlik maklik om te vind vir ek as nuuskierige leerling wat alles oor die taal en sprekers wou uitvind. Hierdie was ‘n paar jaar voor Wikipedia verskyn het waarna ons altyd verwys as ons is onseker. (Toe het beide ander verdwyn en oorleef slegs in artikels oor hulleself op Wikipedia.)

Onegelukkig is die enigste boek, Colonia Boer, an Afrikaner Settlement in Chubut, Argentina, baie duur. Ek sou dit gekoop het toe dit net ‘n bietjie duur was, nie belaglik duur nie.

Twee ander groepe uit getrek na die oorlog om nuwe geleenthede te vind en om die Britse bewind te ontsnap. Boer Settlers in the Southwest vertel oor vertrekkers in Texas en Meksiko. The Boers in East Africa vertel oor ‘n groep wat Eldoret in Kenia gebly het. Ek dink ek het gelees dat dié in Kenia joiners was wat Suid-Afrika moes verlaat (miskien het ek só in Mark Behr se of Stephen Taylor se Livingstone’s Tribe gelees) en het uiteindelik terug na Suid-Afrika gegaan. Niemand stel groot belang in hulle nie, ‘n bietjie soos die nasate van die Dorsland trekkers wat in die 1920s Angola uiteindelik verlaat het.

Dit herinner my ook na Riccardo Orizio se uitstekend Lost White Tribes, veral die hoofstuk oor die Basters in Namibië wat nog trots op Afrikaans is. Daar is ‘n geleentheid vir hierdie groepe, en ander groepe, om mekaar te ondersteun noudat teknologie bestaan wat ons met mense op die aardsdrempel te kommunikeer. Mense aanlyn skryf hoe hulle die mense in Argentinië help maar verdien die uithmees meer aandag as die plaaslik? Ons hang af van die internet, en veral sosiale media, vir om iets nuuts te leer. Mense wil weet en deel in iets groot neem maar ontbreek die nuuskierigheid om op ons eie na te vors.

My belang in hierdie groepe is taal, veral minderheid taal in ‘n gebied van ‘n oorheersende taal en nie in spesifiek Afrikaner se kultuur in die buiteland nie. Ek waardeer dat minderheid tale sonder hul kultuur sukkel om lewend te bly. In die fliek lyk dit bly hulle trots op hul oorsprong maar het die taal onder die jonges verloor. Ek dink mense stel dikwels ‘n groter belang in kollektiewe geheues en geskeidenis as in taal. My belang in taal sluit nie-blankes binne in saam met blankes, hoe hulle praat en hoe hulle dink hieroor.

Is die geskeidenis en ervaring van die gemeenskap in Argentinië ‘n metafoor of aanduiding vir die toekoms van Afrikaans as ‘n lewende taal van miljoene in suider Afrika? Die jonge mense het verspaans so wat bly is die ouder mense en ‘n kollektiewe kultuur en identiteit. Is hierdie dalk ‘n moontlikheid wat vir Afrikaans wag?

In die toekoms, wie gaan Encarta opspoor?

Niks om oor te skryf nie

Ek sukkel op die oomblik om onderwerpe te vind, om oor te skryf. Wel, ek het een goeie onderwerp waaroor ek wil skryf maar dis lank en ek dink om die artikel na ‘n die gratis koerant in te dien as dit goed genoeg is. En as ek dit in die waarheid skryf, so ek moet nie vertraag nie.

Ek het voorheen geskryf oor hoe ek ander sprekers wil vind maar my pogings met Suid-Afrikaanse sosiale groepe in Londen het tot dusver tot niks gelei nie wat ‘n teleurstelling was maar was nie ‘n groot verrassing nie. Ek dink veel ex-pat groepe het dikwels ‘n fokus op “rugby, braai en rugby trui” maar ek stel belang in tale.

Miskien sal ek meer sukses hê indien ek nou die ander, nie-Suid-Afrikaanse groepe vra of daar enige sprekers is onder die groepe vir mense wat vreemde tale praat. Daardie tipe groepe word natuurlik nie so gesluit aan eksterne belangstellendes nie.

‘n Paar week gelede het ek en ‘n paar Suid-Afrikaanse vriende ‘n soort Afrikaanse nag gehou toe ons almal net Afrikaans vir die hele aand praat. Daardie was ‘n goeie geleentheid om te oefen en dit is beslis makliker om te reël as om Suid-Afrikaanse groepe vir hulp te vra.

Veel Engelse Suid-Afrikaners sê dat hulle nou veel meer Afrikaans in Londen praat as toe hulle in Suid-Afrika was. Dit word ‘n tipe geheime taal sodat ander mense nie kan verstaan nie maar persoonlik wil ek nie onbeskof oor ander mense wees nie wat verstaan nie. Taal vir my is oor kommunikasie met ander mense en ek wil nie mense vervreem nie.

Afrikaans het alreeds genoeg negatiewe konnotasies oor homself. Mense verdink gewoonlik dat jy onbeskof oor hulle wees as jy skielik Afrikaans of ‘n ander taal begin praat. Ek wil vir almal oor die taal sê maar dis reeds moeilik met Suid-Afrikaners so weet ek min hoe mense belangstel.

Een van my oom se kinders bly al ‘n paar week lank in Londen en ek het alreeds vir haar gesê dat sy haar Afrikaans moet oefen voor ons ontmoet. Sy vermoed my Afrikaans is beter as haar s’n (dis waar, ek praat veel beter) maar soos almal wat vreemde tale praat, moet jy enige geleentheid gryp en oefen, en moenie oor die foute omgee nie. Hoe verduidelik jy vir mense dat hulle nie bang moet wees oor om een van hul land se tale te probeer praat nie?

Min sukses

Ek het vroeër geskryf oor my pogings om ander Afrikaanssprekers in Londen te vind. Ek het boodskappe aan ‘n paar Meetup groepe gestuur aangesien dit blyk amper die enigste weg te wees vir mense om sosialisering te organiseer; dis te vreemd om nuwe mense op Facebook te probeer om te ontmoet.

Ongelukkig is twee groepe baie stil of dood. Ek het terug gehoor van die ander wat die mees besig is en wag nou om ‘n lid te word sodat ek kan vra of iemand belangstel. Ja, alles is baie gekompliseerd en ek verstaan hoekom mense ten slotte opgee.

Die Suid-Afrikaanse koerant in Londen het onlangs verander en nou publiseer geen Afrikaans nie. Eintlik die koerant lyk nou meer soos ‘n vroulike lyfstyl tydskrif vol gesindikeerde nuus en artikels oor restaurante. Okei miskien is ek ‘n bietjie ru maar dis baie frustrerend as jy entoesiasties vir die taal is.

Ek dink elke jaar skryf ek oor hoe ek hierdie jaar nuwe mense wil vind en elke jaar vind ek niemand. Miksien maak ek die verkeerde tipe poging, soek in die verkeerde plek en dan volg ek nie die spore op nie. Die blogosfeer lyk nou baie stil – of miskien stel niemand belang in myne nie, die bliksems! Intussen sal ek net aanhou leer en lees soveel soos ek kan vind. Een dag sal ek dalk nodig hê om dit te praat.

Op soek na Afrikaanssprekers

Elke paar maande dink ek oor hoe ek nuwe geleenthede kan kry om Afrikaans te praat. Dis goed om te lees en te leer maar sonder om te praat verloor ek my woordeskat. Toe ek laas met Afrikaanssprekende vriende uitgehang het, het ek min Afrikaans gepraat. Soms voel jy dis net makliker om net Engels te praat sodat almal kan verstaan.

So, hoe vind jy ander sprekers in ‘n stad? In teorie is die antwoord die internet. ‘n Bietjie soos internet dating is daar webblaaie waarop jy kan (weer, in teorie) ander mense wat dieselfde stokperdjies het so as jy van rekenaar spele hou of wil ander perdryers vind kyk jy op Meetup byvoorbeeld.

Die probleem is dat Afrikaans ‘n klein taal is. Dis maklik vir leerders van Spaans byvoorbeeld, dis ‘n wêreld taal vol leerders uit elke land en in elke stad. Afrikaans is klaarblyklik nie so populêr nie en jy vind selde ander leerders. Dus soek jy op Suid-Afrikanase kuierplekke soos die koerant en die sosiale groepe vir ex-pats.

Die probleem soos ek op veel keer gesê het, is dat in die buiteland Suid-Afrikaanse kultuur uit braai, rugby en rugbytrui bestaan. Ek probeer nie om lid van hierdie groep word nie; ek kyk soms rugby of braai met Suid-Afrikaners maar ons is vriende en ander nie-Suid-Afrikaners kom saam. Nee, ek dink mense erken dat ex-pat groepe ‘n spesifieke rol het vir dié wat ver van hulle land is en jy sou ‘n bietjie vreemd lyk as jy vra om aan te sluit. Ek probeer nie om Suid-Afrikaner te wees nie – ek is nie, dis my pa wat uit die land kom – en soms toe ek met Suid-Afrikaners gesels het, voel ek dat hulle ‘n bietjie suspisieus oor my motiverings is. My motivering is net om Afrikaans te praat en te verbeter.

Daar’s ‘n paar Suid-Afrikaanse sosiale groep in Londen wat ek gevind het so skryf ek ‘n boodskap en verduidelik dat ek ander sprekers soek en vra of miskein het hulle lede (of ken hulle mense) wat dalk kan help. Ja, dit voel baie soos internet dating met jou eerste boodskap en jy wil hê nie dat jy baie vreemd lyk nie. ‘n Kort boodskap wat hulle uitnooi om te beantwoord. As jy soek nie, vind jy nie. Ek wag nou tot om terug te hoor.

Praat Afrikaans

Elke jaar maak ek ‘n beslissing dat ek meer Afrikaans moet praat, en elke jaar maak ek amper geen poging om só te doen. Ek vermoed hierdie jaar gaan weer in dieselfde weg ontvou.

Gedurende Kerfees het ek Frédrik ontmoet, hy’s Sjineser wat ook homself Afrikaans leer. Hy studeer nou in Engeland en het Londen toe vir ‘n paar dae gekom. Dit was baie goed om ‘n ander leerder te ontmoet en om in Afrikaans vir ‘n paar ure te praat. Ons praat tot dieselfde vlak maar ek moet sê sy Afrikaans is beter as myne want hy leer nou al net ‘n paar jaar lank.

Hierdie week het ek op e-pos met Egveny gepraat, hy’s ‘n Rus wie se Afrikaans verbasend is, veel beter as myne. Ek hou baie van hierdie tipe briefwisseling want ek kan sien hoe ander mense geleer het en hoe hulle die woordeskat en grammatika in hulle eie styl gebruik. Soms is dit makliker om ander leerders as eerstetaal-sprekers te vind om mee te gesels. Miskien soek leerders eerder na ander hulle tydgenote, ons is altyd op soek na nuwe inligting and ervaring om te praat.

So voel ek gelukkig dat ek reeds goeie geleenthede gehad het om te oefen, nou is al wat ek nou moet doen is om gemotioveerd te wees. Hoeveel kere het ek reeds hierdie gesê en hoe anders gaan hierdie jaar wees? Ek kan net iets anders doen om dit so te maak.

Skotland sal besluit

‘n Paar weke het die Skotse regering die white paper vir die volkstemming vir onafhanklikheid gepubliseer, wat in 2014 gaan plaasvind. Ek was in die besonders beïndruk dat die regering ‘n uitgawe vir Kindle vrygelaat het sodat ek dit kon aflaai.

Scotland's Future

Scotland’s Future

My Suid-Afrikaanse pa was soldaat in ‘n Skotse regiment in die Britse weermag en ons het dikwels in noord Skotland gebly. Ons het onsself al lank tyd nie as Skotte beskou nie, ons identiteit was ‘n Britse identiteit, nie net ‘n Engelse identiteit nie. Ek erken dit is dalk sinoniem met ‘n groter Engeland. Minder mense uit Noord-Ierland, Skotland of Wallis beskou hulleself as Britte, ek dink dit is ‘n Engelse ding.

Ek lees die dokument en as ek in Skotland sou bly, sou ek miskien ja vir onafhanklikheid stem. Die bond tussen die mense sou oorbly, ons kulturele konneksies is baie sterk dat, net soos die Republiek van Ierland, onafhanklikheid min verskil op ‘n dagelikse basis sou maak nie. Die beloof en visioen vir ‘n nuwe land is baie aantreklik. Die land blyk vol geloof en hoop te wees, om aparte van ‘n oorheersing Engelse regering wat die huidige beleid van finasiële strengheid aanhou implementeer wat nie kan besluit of dit ‘n lid van die Europese Unie wil bly nie. (Ek wil hê dat ons ‘n lid bly.)

Ek lees ook die beleid oor burgerskap en sekere gesinlede sou kwalifiseer so miskien mag ek ook deur hulle eis. Hoekom sou ek dit wil neem? Dis seker iets anders om te hê aangesien dat ek nie Suid-Afrikaanse burgerskap kan eis nie – my pa het syne opgegee en die regering maak dit baie moeilik om terug te eis. Maar ek is nie Suid-Afrikaner nie, ek het nooit myself so beskou nie. Skotland is anders, dis die eerste plek in hierdie land waar ek gebly het en dwarsdeur my jeugd het ons gesin terug gaan.

Ek dink die saak is oor identiteit en hoe ons onsself beskou. Ek sê eerder dat ek Brit is, maar in die waarheid is ek Engels. My aksent, gedagtes en opinies en alles anders is Engels. Op die ander kant wil ek ‘n groter en inklusiewe identiteit en burgerskap van die hele land hê, wat die vier verskillende lande insluit.

Die volkstemming lei tot ‘n vraag oor hoe ons onsself beskryf. Ek mag nie stem nie maar die beslissing van albei uitslag sal ons almal tref. Dit sou ‘n geleentheid vir die vier deeltes van hierdie land kan wees om te verseker waarin ons glo, wat ons wil bereik en word. ‘n Ja stem sal alles verander in soveel maniers wat ons nie kan verwag nie, veral oor hoe ander mense en lande sal ons beskou.

Ek twyfel dat veel mense in Londen en Engeland begin dink het oor die waarskynlikheid dat Skotland vir onafhanklikheid sou verkies. Persoonlik glo ek daar is nou ‘n egte kans hulle sal geredelik die aanbod met beide hande vat.

Besoek na Suid-Afrika

Dit lyk nou dat ek in November Suid-Afrika toe sal gaan vir ‘n vriend se bruilof buite Kaapstad. Dis ‘n Afrikaanse oke met wie ek gewerk het en hy en sy girlfriend het my uitgenooi – okei jy het daardie stukke inligting uitgewerk – so het ek nou ‘n rede om weer te gaan.

Dit bedoel dat ek nou twee dinge moet doen. Een, moet ek geld spaar en twee, moet ek seker maak dat ek in Mei my drie eksamens slaag, en dan hopelik skryf die eindeksamen in Augustus. So, veel werk en minder geld vir bier.

Ek dink ek sal net vir tien dae kan bly so daar’s familielede in Johannesburg en Kaapstad om te ontmoet, en ek wil ook ‘n ander Afrikaland besoek so die keus is tussen Botswana, Lesotho, Mosambiek (‘n Skotse neef bly daar) en Swasiland. ‘n Ander Afrikaanse vriend het onlangs terug na Suid-Afrika toe verhuis so ons beplan om ‘n biejtie reis te maak sodat ons ‘n paar klein dorpies in die platteland kan besoek sodat ek Afrikaans die hele tyd moet praat. Ek glo daar’s ook ‘n trein diens wat jy tussen Johannesburg en Kaapstad kan neem so dis ‘n mooi weg om die land te sien.

Gaan koop hierdie boek!

Na my vroeër skrywe het ek met Eben geskype en ons het oor wetenskapfiksie gepraat. Hy sê vir my oor Afrifiksie wat Afrikaanse wetenskapfiksie uitgee en wat die enigste kampvegter (is dit die regte woord in hierdie konteks?) daarvoor blyk te wees. Daar was ook ‘n onlangse berig, in Rapport oor hulle nasionale kompetisie so lyk dit ‘n groeiende tipe fiksie met veel skrywers en deelnemers.

Eben het ook vir my oor sy boek gesê, Arwantië 2953 wat binnekort gepubliseer sal word. Ons het ‘n paar jare gelede ‘n bietjie gesels oor sy pogings om Afrikaanse wetenskapfiksie te skryf so dis fantasties dat uiteindelik sy boek, sy idees uitgegee sal word. Ek is baie beïndruk. Ek sien baie daarna uit om te lees en ek moet hom weer vra om ‘n kopie aan my te stuur. As nodig moet ek pleit! As die eboek opsie uitgegee word sal ek dan ‘n goeie rede hê om ‘n Amazon Kindle te koop want ek wou graag een kry.

Daar’s meer inligting op die Afrifiksie webblad oor sy idees wat julle makliker as ek sal kan lees.

Arwantië 2953

Nou moet ek my Afrikaanse boek begin skryf, gooi my julle idees vir die onderwerp asseblief!

Afrikaanse wetenskapfiksie

Gister het ek na die British Library toe gegaan want ek wou die Out of This World: Science Fiction but not as you know it vertoning sien. Terloops was dit die derde keer dat ek gegaan het, maar op hierdie keer gaan ek om Lauren Beukes te hoor praat oor haar boek Zoo City en oor wetenskapsfiksie.

Sy het iets baie interessant gesê dat “JM Coetzee’s Waiting For The Barbarians is taken from science fiction”. Dis presies wat ek gedink het toe ek dit gelees het en toe het ek haar oor Afrikaanse wetenskapfiksie gevra en of sy ‘n paar skrywers kan aanbeveel. Sy sê as ek ‘n boodskap aan haar stuur sal sy vir my ‘n paar name gee en sy stem saam dat Afrikaans ‘n goeie taal vir wetenskapfiksie is.

Dit herinner my aan ‘n pos wat ek in 2008 begin skryf het maar het nooit voltooi of uitgegee nie. Ek weet nie hoekom ek het nie destyds uitgegee nie maar nou voel ek meer seker dat ek op die regte pad was.

—–

Ek lees Eben se onlangse pos oor Afrikaanse wetenskapfiksie [ongelukkig is dit nou nie beskikbaar aanlyn nie] en hy vra:

“Wonder of dit net nog ‘n bewys is dat die idee van ‘n Afrikaanse of Afrikaner toekoms vir meeste mense te belaglik is?”

Dis seker ‘n interessante vraag en sy gedagtes is natuurlik anders as myne. Ek het nie voorheen gedink oor ‘n moontlike konneksie tussen Afrikaanse wetenskapfiksie en die toekoms van Afrikaans of Afrikaners nie. Op die ander kant herinner dit my aan ‘n artikel wat ek jare gelede gelees het wat vra, “Sal Afrikaans net in die monde van Kleurlinge en buitelanders bly praat?”.

Soos Eben sê is daar baie min Afrikaanse wetenskapfiksie skrywers of boeke. Daar’s ‘n paar Fritz Deelman en ook Interster en miskien ‘n paar anders maar dis moeilik om hulle te vind, wat ek op my onlangse kuier in in Suid-Afrika ervaar het. Eintlik was ek nie beïndruk met die hoeveelheid Afrikaanse goede wat op verkoop was nie maar miskien wys dit dat elke jaar word baie min nuwe goede uitgegee. As nie in Suid-Afrika nie, dan waaruit?

Ek dink Afrikaans is te plaaslik om te hê dat buitelanders boeke sal skryf. Wat ek bedoel is, is daar veel skrywers wat Engels of Spaans of Frans as tweede- or derdetaal ens praat en in daardie tale skryf. Maar dit lyk my dat Afrikaanse boeke ‘n Suid-Afrikaanse ervaring vertel. So wonder ek, kan Afrikaanse wetenskapfiksie die leser na ‘n letterlike en letterkundige verskillende wêreld neem?

Kyk na die geskiedenis van Afrikaans en jy besef dat in ‘n paar manier is die storie oor die taal en die sprekenders – Afrikaners, Kleuerlinge groepe, bannelinge, ontdekkers, skelms – ‘n bietjie soos ‘n wetenskapfiksie verhaal; ‘n nuwe wêreld, geskei van die ou land en om hulle nuwe land, identiteit en bydra te maak, die stryd teen ongeluk. Die manier waarin hulle eie taal begin verander het en toe hulle begin besef dat hulle hulself verander het, net soos baie ander nedersetter gemenskappe in nuwe wêrelds klink soos ongelooflike fiksie. Maar wat was die nuwe idee vir die mense? Hoe het dit hulle aparte van ander mense afgeskei? Hoekom en hoe het hulle afgewyk? Het hulle anders begin dink?

Ek het met Christine gepraat en ons het gedink om wetenskapfiksie te begin skryf. Ja ek weet ons sal nie, maar dis ‘n goeie idee. Ek wonder dat miskien wetenskapfiksie die skrywer en leser die geleentheid sal gee om die taal na nuwe idees te lei. Ons het ‘n bietjie oor hierdie onderwerp op Johan se ou potgooi gepraat [ek twyfel of dit nog beskikbaar is maar miskien het ek dit afgelaai so sal sien of ek dit aanlyn kan sit] so miskien weet julle ‘n bietjie oor my gedagtes.

[Geskryf oorspronklik in 2008.]

My entoestiasme vir Afrikaans kom terug

Vrydagaand en gisteraand was ek in die kroeg met ‘n paar Afrikaanse vriende en ek sê hoe onlangs praat ek baie min Afrikaans. Ek vind nou baie min geleenthede en ek begin weer my lus vir die taal verloor. Dis niks nuuts nie, net elke paar maande praat ek so min Afrikaans dat ek daaroor begin vergeet dus was dit baie lekker om met mense Afrikaans weer te praat.

Een weg hoe ek Afrikaans lees, is op Twitter. Vroeër kon ek nie Twitter verstaan nie, dit het geen sin gemaak nie maar nou het ek ‘n iPhone en so kan ek orals lees. Ek volg veel Suid-Afrikaanse en Afrikaanse Twitter feeds, soos Beeld, Nuus 24, bands, musikante, politici, joernaliste ens. Dis ‘n lekker weg om ‘n oog op Afrikaans en Suid-Afrika te hou en om ook nuwe woorde te leer.

Gister toe ek op die train Winchester toe was het ek hierdie berig gelees, In ‘n klas van sy eie:

In die Paarl staan die Taalmonument van beton en graniet. In ’n klaskamer met lendelam stoele êrens in Soweto is daar nóg ’n monument vir Afrikaans – een van vlees en bloed. En sy naam, skryf DANIËLLA DU PLOOY, is Victor Khambule. CORNEL VAN HEERDEN het die foto van sy weeklikse taalles geneem.

“Ons gesels uitbundig; ons drink boeretroos; almal hier deel die liefde vir die taal.”

Lees meer…

Dit herinner my ‘n bietjie aan die Afrikaanse Taaltoer en was so interessant om te leer oor mense se pogings on die taal te leer en te aanhou praat. Dit wys die aspek wat vir my die belangrikste is, dat Afrikaans ‘n lewende taal van miljoene is, een van die elk amptelike tale in die land. Ek voel nou meer positief en entoesiasties om die taal te leer want ek sien hoe mense in die land wil dit leer want hulle hou daarvan en wil in Afrikaans kan kommunikeer. As hulle dit wil doen, wil ek dit ook doen. Ek is dankbaar aan hulle entoesiastieheid en op die oomblik het ek nodig iets om my te inspireer.

Oh ja, jy kan my op @alexanderord volg.

Fokofpolisiekar: Forgive Them For They Know Not What They Do

Fokofpolisiekar: Forgive Them For They Know Not What They Do

Fokofpolisiekar: Forgive Them For They Know Not What They Do

Verlede week was ek in die kroeg met ‘n paar ou werk kollegas insluitend ‘n Afrikaanse vriend wat saam met ons gewerk het en hy het vir my ‘n kopie van Fokofpolisiekar: Forgive Them For They Know Not What They Do gegee. Ek het dit probeer kry want hulle is een van my gunstelinge Suid-Afrikaanse bands.

Gister het ek dit op my iPhone opgelaai en op die moltrein gekyk. Nou soos ek op veel kere gesê het, is ek nie Suid-Afrikaner nie en ook wil ek nie om Suid-Afrikaner probeer wees nie; ek is Brit en kom hiervandaan. Die taal interesseer my baie en dus stel ek ‘n groot belang in Afrikaansetalige kultuur. Die tipe Afrikaanse musiek waarna ek luister sluit musiek in wat nader is aan die tipe musiek waarna ek gewoonlik luister (Fokofpolisiekar, Van Coke Kartel, Kobus!) en ook musiek wat anders as my gewone musiek is (Kallitz, Dokte, Brassie Vannie Kaap, Terror MC). Ek dink ook daar’s populêre Afrikaanse musiek wat verskriklik is.

Wat ek bedoel is, is dat ek nie heeltemal kan verstaan net hoe ‘n groot impak die bende op Suid-Afrika, die kultuur en jong mense gehad het nie want ek kom uit ‘n verskillende land en kultuur. Sonder om dit te ervaar het, hang ek af daarvan om daaroor te lees en om na mense se opinies en verduidelikings te luister maar ek het dit nooit gevoel nie so kan nie rêrig weet wat dit vir party Suid-Afrikaners bedoel. Ek kan net feite en interpretasies erken.

Die rolprent. Ek het dit baie geniet en dit fasineer my om uit te vind net hoe hierdie vyf okes so ‘n groot verskil gemaak het en oor alles wat invloede op hulle was. As jy ‘n verskil maak, kan jy. Dit lyk vir my vreemd want ons in Europa is gewoond aan hulle soort gedrag, vir ons is dit baie gewone maar ek sien hoe anders Suid-Afrika as ons is. Natuurlik is hierdie tipe storie hulle storie en nie die storie van hulle kriticusse nie, hulle kan kies wie se storie in die rolprent verskyn. En daar’s veel Suid-Afrikaners wat nie van hulle hou nie.

Die ander goeie ding was net hoeveel Afrikaans ek kon verstaan, die aksente en uitsprake nie te swaar was nie en ek het ook nuwe woorde, uitdrukkings en idioom geleer so was dit ook ‘n opvoedkundige geleentheid, ek dink!

Ek het eintlik Fokofpolisiekar op twee kere in Londen gesien en hulle en Van Coke Kartel kom weer in Mei speel. Toe ek laas in Kaapstad was het ek ook Van Coke Kartel ontmoet wat baie cool was. Ek het reeds my kaartjie gekry. Hulle speel die dag na ek my eksamens skryf so is dit ietsie om baie daarna uit te sien.

Na die kroeg het ons in McDonald’s gesit en geëet – wel wat kan ek sê, soms sit ons almal daar – en het in Afrikaans gesels. Ek praat Afrikaans selde dus moet ek opwarm anders sukkel ek om in Afrikaans te dink maar na ‘n paar minute voel ek amper vlot en ek kan maklik tuseen Afrikaans en Engels wissel. Eintlik die ding wat my verbaas is net hoeveel ek kan sê, weet ek veel meer as ek vermoed.

Dit was miskien ‘n bietjie vreemde toneel, drie mense sit op ‘n tafel op Whitehall en twee praat Afrikaans en die ander oke op die tafel (ons ken hom nie) praat Spaans met vriende op sy foon. Toe stap ‘n ander kollega in en ons praat in Engels met hom en toe retoer na Afrikaans. Die Spaanse oke kyk na ons en is ‘n bietjie deurmekaar. Maar dis Londen, dis hoe ons nou is.

Rugby en Afrikaans

Saterdag het ek na die Engeland teen Suid-Afrika rugby wedstryd toe by Twickenham gegaan.

Ek het ‘n baie cool tyd gehad, ek het saam met Willem gegaan en hy ken veel meer oor rugby as ek. Ongelukkig was dit ongelooflike koud en dit het geen verskil gemaak hoeveel biers ek gesuip het nie, het ek nie warmer geraak nie! Engeland was nie goed nie wat vir my ‘n teleurstelling was maar Suid-Afrika het die sege verdien. Daar was ‘n baie vriendelike atmosfeer en ons het met ander Engelse en Suid-Afrikaanse ondersteuners gelag.

Donderdag, Vrydag en Saterdag het ek met ‘n paar Suid-Afrikaanse vriende uitgehang en dus kon ‘n bietjie Afrikaans met hulle gepraat. Dis vreemde ding is, het ek eintlik baie min Afrikaans met hulle gepraat want ons kon nie mekaar goed in die kroeg hoor nie en ek was baie moeg.

Op die ander kant het ek ‘n Engelse vriende se Afrikaanse vriend ontmoet en ons het ‘n lekker gespreek in Afrikaans gehad. Miskien was dit makliker om met iemand nuut Afrikaans te praat want ek voel ek moes amper vir hom my Afrikaans bewys dat ek eintlik die taal ken (die wêreld is vol mense wat eis om ‘n vreemde taal te kan praat maar as jy hulle vra, wil hulle baie selde dit met jou praat nie…). Ek is nie só nie.

Toe het ek Sondag ‘n bietjie skype met Eben en Natalie in Kanada gedoen. Dit was so lekker om weer met hulle te praat maar ek het destyds nie so goed gevoel nie (na drie nae van suip) so moes ek net Engels praat! Ons het gesels oor planne om miskien volgende jaar Suid-Afrika toe te gaan so is ek nou baie entoesasties om uit te gaan. My vrou sê ek mag gaan, al wat ek nou moet doen, is ‘n plan maak.

Foto’s van Twickenham af.

Engeland skop

Engeland skop

Suid-Afrika donner Engeland

Suid-Afrika donner Engeland

Afrikaans en voetbal

Gisteraand het ek na die Zeitgeist Duitse kroeg toe met Johan, Willem, Chris, Natasha en Ron gegaan en ons het lekker gekuier. Dit het my aan die dae van die oorspronklike Afrikaanse koffiekroeg herinner en ons het gesels en gelag in Afrikaans en Engels. Ek kan nie sê dat ons al die wêreld se probleme uitgesoort het maar miskien ander keer. So dink ek ons sal weer op ‘n meer gereelde basis ontmoet en miskien ‘n paar meer potgooie maak en hopelik ook ‘n paar ander sprekers vind.

Vanaand het ek na die Arsenal teen Tottenham Hotspurs wedstryd toe gegaan, die North London Derby. Ons, Arsenal, het nie sedert 1999 teen Spurs in die liga verloor nie en het elke seisoen sedert 1994-95 bo hulle gekom. Hierdie seisoen is Spurs baie hoopvol en praat in die koerant hoe hulle nou so goed soos ons of beter is so almal was baie opgewonde toe hulle na Emirates Stadium gekom het. Twee ooms en hulle kinders in Johannesburg is ook Spurs bewonderaars. Hulle sal altyd teleurgestel wees.

Wat kan ek sê, ons het hulle goed geklop, dit was 3-0. Ons het twee doele binne 11 sekondes gekry – die snelste twee doele ooit in die liga – en toe was daar net een span in die wedstryd. Dit was fantasties en ons almal het gesing en gelag en die atmosfeer onder ons was briljant, beter as ‘n mens kon glo.

Hulle afrigter klink so bitter op die radio as hy probeer verduidelik wat plaasgevind het en hoe hulle heeltemal gedonner is, hy weier om te erken hoe beter ons was en sê “there wasn’t a good goal amongst them” en “I could see us certainly getting a big result”. Ja ek verstaan hoe ‘n afrigter moet praat en hy wil moedig lyk, maar niemand stem saam met hom nie, dis baie snaaks. Dis hoe jy die verskil tussen ‘n goeie span en baie goeie span ken, die bekwaamheid van die baie goeie span om iets so skouspelagtig te kan doen dat dit die wedstryd verander, iets wat die ander span kan nie doen nie. Hulle was te besig om te sê hoe goed hulle is en toe het ons hulle gewys dat dit nie so is nie. Man, dit was was uitstekend. Vanaand is ons nes altyd die konings van noord-Londen.

Boring, boring Arsenal!

3-0 to the Arsenal!

3-0 to the Arsenal!

Aanval!

Aanval!