Alexander Skryf Afrikaans

04/01/202005/01/2020

Nuwe jaar en nuwe tegnologie

Onlangs moes ek ‘n nuwe skootrekenaar koop want myne was so oud en so stadig dat ek sukkel om hom te gebruik. Letterlik, wag ek tientalle sekonde of langer totdat ek amper enigiets daarop kan maak, en ek is nie die tipe outjie wat baie daarop wil maak nie.

Die ander ding is, weet ek amper niks oor rekenaars of teknologie nie en terselfdertyd stel ek baie min belang daarin. Okei, ek lees oor teknologie maar ek verstaan dit nie en dan moet vir al my vriende vra om alles te verduidelik. Ek het nie die beste selfone of rekenaars nodig nie dus wil ek nie te veel betaal nie aangesien dat al wat ek doen is om webblaaie te lees en om ‘n bietjie te skryf. Vra vriende vir raad en hulle sê jy moet seker maak om hieride of daardie vermöe te kry en dus hoe meer jy nodig het hoe meer jy gaan betaal. Ek bedoel, hulle is nie fout nie, maar is dit redelik noodsaaklik?

‘n Paar maande gelede het ek ‘n Nokia Android selfoon gekoop want ek is oud en ek was lief vir Nokia fone in die verlede. Hy was nie duur nie en vir my vereiste – ‘n uitbreidbare geheue en ‘n groot skerm – doen hy alles wat ek wil hê. Ek voel soos die cool outjie met die old skool foon.

Toe ek verlede jaar deur die vormalige Joego-Slawïe gery het, het my vriend ‘n Chromebook saamgebring sodat hy tog kon werk. Ek was baie afwysend daaroor want ek het amper niks oor Chromebook geken nie en ja ek verkies Windows rekenaars. Onlangs het ek vir hom só erken en hy sê dat hy ook afwysend was totdat net een week voordat hy dit gekoop het. Hoe ouer jy raak, hoe onkundig jy bly.

So ja ek het ‘n Chromebook gekoop wat middelvlak is en nie duur is nie. Dit lyk mooi en dis snel en dis lig en is perfek vir my. As ek in ‘n koffiehuis is, sien ek baie mense wat op ‘n tafel sit (dikwels met al hul goede oor die tafel versprei sodat niemand anders by die tafel met ‘n koffie kan sit nie) met ‘n skootrekenaar wat wil hê dat hulle besig verskyn – en gewoonlik skryf hulle net op sosiale media en skryf nie die nuwe Great America Novel nie. Moenie soos hy of sy wees nie; respekteer die barista wat van veel kliënte afhang en koop nog ‘n ander koffie en danish elk uur!

So wat dink ek oor Chromebook? Daar is baie video resensies op YouTube wat deur tegnologie kenners uitgesaai maar vir my – en ek vermoed soos veel mense – dit lyk my dat hulle alles ken oor wat die beste is, maar nie so veel oor die gemiddelde gebruiker se vereistes nie. Ek wou nie meer as £300 wil spandeer nie dus moenie sê vir my dat as ek ‘n ekstra £100 kan bekostig kan ek ‘n rekenaar kry wat selfs beter is nie. Ek weet tans dat as ek ekstra ‘n paar dae langer gewag het, kon ek iets beter en goedkoper in die verkope gekry het maar dit is soos altyd die weg met tegnologie.

Ek is baie gelukkig met my aankoop. Dit fungeer baie goed en doen alles wat ek wil hê. Chrome OS is anders as Microsoft Windows maar die verskille tussen die twee bedryfstelsels (of die ander bedryfstelsels) voel nie so groot soos dié wat ek verwag het nie. Seker sonder ‘n internet verbinding kan ek minder doen, maar deesdae kan ‘n mens aanlyn orals wees. Waarskynlik as ek die gids lees sal ek dan selfs meer kan doen en een dag miskien sal ek só doen.

Vir nou sit ek op my sofa en kyk Netflix en lees die internet soos die meerderheid van mense en ek weet ek het ‘n beslissing gemaak wat feitlik nie ‘n groot saak is nie. En ook, ek het ‘n baie goeie skootrekenaar by die werk wat ek gebruik.

30/12/201930/12/2019

‘n Week se werk met Crisis

In hierdie vakansietyd het ek weer met Crisis as ‘n gewek wat ek baie geniet het. Hierdie was die sesde jaar dat ek met hulle gewerk het so het ek ‘n rede elke jaar om by my eie te bly en ek kan nie by die familie gaan kuier nie.

So wat maak ‘n algemene vrywilliger? Ek hou van die feit dat ek geen verantwoordlikheid het nie; wat ek bedoel is dat ek nie beslissings moet maak nie. Ek is vertel wat nodig is en doen ek dit. Dikwels sit ek by ‘n deur met ‘n ander vrwyilliger of maak ek skoon die waskamer of wag ek buite by ‘n hek in die buitelug. Okei, dit klink nie belangrik nie maar sonder die algemene vrywilligers en hierdie tipe werk kan ons nie die verskeidenheid dienste vir die hawelose mense – die gaste – gee nie.

Ek wil nie te veel oor die gaste sê nie weens hul privaatheid ensovoorts, maar ek erken veel gaste van die vorige kere toe ek by die sentrum gewerk het. Dit is natuurlik traurig dat hulle elke jaar die dienste kom neem. Jy hoop dat hulle die noodsaaklike help kan kry om hul lewes te verbeter. Jy gesels ‘n bietjie met hulle en luister na hulle en jy weet dat vir baie mense is hierdie die enigste keer in die hele jaar dat mense na hulle luister.

Dié waarvan ek die mees hou, is om met ander vrywilligers te gesels en om oor hulle te leer. Die vriendskap en geselskap is belangrik vir my. As ek op my eie bly terwyl almal anders by hul families kuier speel hierdie mense ‘n baie belangrike rol vir my. Soms vra ek myself of die hele doel van die week is om ‘n week vol aktiwiteite vir mense soos ek te verskaf voordat ons in Januarie terug na die werk moet gaan.

30/11/201904/12/2019

Komende maand gaan ons almal stem

Aanstaande maand vind nog ‘n ander verkiesing vind, wat die vierde keer in minder as tien jare is, en dis ‘n vreemde gevoel; verveling en dringendheid. Ek raak baie verveld soos meeste mense maar ek lees die hele dag die koerante daaroor. Dit betref my baan baie, alles wat ek by die werk doen hang van die uitslag af. Ek gee om baie oor die uitslag. Feitlik verlede week het ek my MP ontmoet toe hy op die straat was om vir ons stem te vra – ja, ek gaan vir hom my stem gee – maar ek geniet om die geleentheid te hê om oor die sake te praat.

Op die ander kant, die verveling is groter hierdie keer as in die verlede. Elke verkiesing is veel anders en hierdie keer die kwaliteit van die debaat en eerlikheid veel swakker geraak veral uit een kant. Ek is nie optimisties daaroor nie maar ek geniet altyd om op die dag te gaan stem, om in die oggend in die tou te staan en om my “X” te skryf. Dit lyk nie dat ons die Kersfees geskenk sal ontvang wat ons in die werklikheid wil hê nie.

31/10/201903/11/2019

Die moderne problem

Ek ervaar nou die probleem van ‘n selfoon wat nie tans funksioneer nie en dis belaglik hoeveel ek daarvan af hang. Ek kan nie al my e-posse lees of gebruik my mobiel bank apps of maklik lees sosiale media of praat met maatjies. ‘n Paar jare gelede het ek dieselfde problem gehad en destyds het ek daarvan gehou dat ek aflyn was. Die enigste dinge wat ek op my tydelike foon, baie eenvoudig and nie-slim, kon doen was om te skakel, om te SMS en om sudoku te speel. Maar nou, ek hou nie daarvan om onkontakbaar te wees nie. Ek weet nie wat plaas vind nie.

Hopelik sal ek binnekort weer aanlyn kom en dan kan ek ure en dae aanlyn sit en sê dat ek weer aflyn wil word.

30/09/201902/10/2019

Lesse oor tale

Duocon
Onlangs het ek Duolingo se Duocon London bygewoon, wat ‘n dag vol presentasies en sosialisering was.

So wat het ek geleer? Wel eers, ek het so veel oor die maatskappy en sy taalkursus prosesse uitgevind; oor die kursus struktuur, oor hoe om ‘n kursus te skep, oor hul toekomste planne ensovoorts. Ja, ek was baie beïndruk daarmee en ek het baie geniet om die presentasies te luister veral dié van Luis von Ahn, die stigter van die maatskappy, en van David J Peterson, wie die tale in Game of Thrones geskep het.

Daar was ook veel inligting oor programmering waaroor ek niks weet nie, maar dit laat my verstaan dat kursusse ‘n proses het wat deur baie intelligente mense geskryf word. Dis seker die tipe maatskappy waarby ek wil werk maar ongelukkig besit ek nie die vermoens en vaardighede dat hulle nodig het nie! En natuurlik het ek terugvoer gegee dat ons – of miskien net ek – ‘n Afrikaans kursus wil hê, maar noudat ek verstaan hoe hulle kursusse skep (die proses, die IT ensovoorts), verwag ek dat ons vir ‘n lang tyd sal moet wag. Ander kursse word nou ontwikkel vir tale wat ek leer studeer.

Praat Frans in Brussel
‘n Paar dae later het ek na Brussel toe gery, wat my tweede besoek hierdie jaar was. Ja, dis ook vir die gewone redes, om ‘n rock konsert in Ancienne Belgique by te woon en om saam met my maatjies te jol. Soos altyd wil ek nie soos ‘n tipiese reisiger wees nie – en veral nie soos ‘n tipiese Engelstalige reisiger wees nie! In cafés en bars wil ek Frans praat – okei ek praat ‘n bietjie Nederlands ook – en ek ervaar dieselfde probleem; ek weet wat ek wil sê, maar ek is nie bereid vir hul antwoorde nie.

Ek voel soos ‘n domme toeris wat nie met die plaaslike mense maklik kan praat nie. Miskein vra hulle waar sit ek of wil melk saam met my tee hê maar ek het nie die tweede sin in die taagids gelees nie! ‘n Vriend sê, baie vriendelik, dat miskien glo hulle dat ek die taal goed ken en sal verstaan; dis moontlik hulle dink só maar ek glo nie. Wie weet?

European Day of Languages
Op retoer vier ons – as jy vier – die European Day of Languages en soos in 2018 het ek na Open House (wat die Teach Yourself reeks uitgee) vir ‘n aand vol gratis lesse en die geleentheid om met ander leerders en leraars te gesels, insluitend ‘n vriend wat die nuwe boek geskryf het oor die aanleer van Esperanto.

Ek gesels met die Frans leraar wat my herinner dat op die een kant jy taal oorsee wil oefen en op die ander kant vergeet jy hoe besig hulle in cafés of restaurnte is en het geen tyd om met jou te gesels nie. Soms moet jy aanvaar dat nie almal wil vir jou gratis lesse gee nie. Die Frans leraar het ook gesê dat ek Frans goed ken wat goeie nuus is en wat ek glo.

Afrikaans groep
Ons het nou in Londen ‘n Afrikaans Speakers Club op Meetup. Dis fantastiese nuus nè? Wel begin ek twyfel of dit só is. Niemand skryf, niemand stel idees voor, niemand beantwoord my boodskap op die geselsblad nie en ek wag nou tot die bestuurders terug skryf. Ek is ‘n bietjie teleurgestel dat mense ‘n groep skep en sluit daaraan maar dan bly hulle stil. Ja ek weet, almal is baie besig. Dis ‘n jammerte dat niemand iets wil maak nie. Soos die Frans leraar gesê het, moenie dink dat die sprekers van vreemde tale wil vir jou gratis lesse gee nie. Dis die rol net vir Engels sprekers om só te doen.

Korrigeerings sal volg as nodig.

26/08/201927/08/2019

‘n Paar dae in Duitsland

Toe ek ‘n student op universiteit was, het ek en twee vriende deur Europa gaan interrail. Ek weet nie hoe goed die spesifeike termyn interrail buite Europa geken word nie maar gaan na enige groot Europese stad in Julie en Augustus en jy sien ‘n groot aantal jonges uit veel lande wat op die perron met hul rugsakke vir ‘n trein staan en wag. Toe ek gegaan het, het ons in Hamburg vir ‘n paar dae gekuier. Destyds het ek baie min oor ander lande geken nie en ewe minder geld gehad dus kon ons almal nie veel maak behalwe om te suip nie.

'n Band speel onder die duisternis — ‘n Band speel onder die duisternis

Afgelope week het ek na Hamburg retoer om by ‘n museikfees te woon. Ja, dis altyd dieselfde rede. Ons verwag dat Brittanje binne ‘n paar weke die EU sal vertrek so was hierdie besoek miskien een van die laaste keer dat ek so maklik sal kan reis. Die eerste ding dat ek besef toe ons beland het, is hoe opegwond ek voel. Die lughawe is vol mense wat gaan vlieg of aankom uit verskillende lande soos ek. Ek voel anoniem en ‘n deelte van hierdie klompie reisende mense op hul weg met planne. Ek voel dat daar ‘n gemeenskap mede-Europiërs is, waarvan ek ook ‘n lid is. Ek is Brit en Europees en gelukkig daarmee; ander mense mag hulself in ‘n verskillende weg beskryf.

Hamburg hoofstad waar reisigers kom en gaan weg

In die aand gaan ek en ‘n maatjie uit Estland (ek het net nou gesê dat ek Europees is) na rock bars op die Reeperbahn. Dis ‘n vreemde straat en area. Die toeriste en jonges is volop in die bars, wie sit en drink en gesels. Terselfdertyd staan die area ter die wêreld bekend vir prostitusie en nadat die sononder staan veel jonge meisies op die hoeke en strate, veral Herbertstraße, wat met die verbygangers wil praat om besigheid te verkoop. Dis wettig en vreemd. Jy sien klompies jong manne wat al hul geld in hierdie manier sal verloor. Jy stap uit die bars en die meisies stroom onmiddellik soos roofdiere na jou, wat baie ontstellend is. Dis nie cool nie en die vrou wat die rock bar beheer, sê vir ons ‘n bietjie oor die lewe in die gebuurt en haar ervarings. Maar kom besoek en dan gaan weg.

Hamburg homself is skoon en netjies en die u-bahn loop sonder probleme. Ek hou baie van die groot hoofstasie. Dis baie pragtig, baie oop en vol lig. Hier sit ek en eet en kyk hoe die reisigers verby loop om hul trein te vang. Ek skryf poskaarte – ja ek skryf nog steeds poskaarte elke keer ek gaan weg – en probeer om ‘n bietjie Duits te praat. Ek het baie geniet om Duits te praat en alhoewel ek nie goed praat nie, kon ek ‘n gesprek met ‘n paar Duitsers in ‘n bar hou. Ek voel baie gelukkig. In die winkels en restaurante praat die verkoopmanne en verkoopvroue Engels want jy besef dat feitlik veel reisigers praat min Duits en die Duitsers is te besig om gratis lesse in hul taal uit te gee. Ja, hoe snaaks; jy wil praat maar hulle wil nie só doen nie. Soos altyd vind ek geen mense wat Afrikaans of Esperanto praat nie, maar maatjies hou van my Van Coke Kartel t-hemp wat altyd baie rock’n’roll in die buiteland (welke een?) lyk.

Ek loop in die hawe en neem ‘n toer van ‘n duikboot. Ek is gelukkig dat ek nooit diensplig moes gedoen het (feitlik die waarheid is ek vermoed dat ek dit baie sou geniet het) want daar is altyd die geleentheid dat jy op ‘n duikboot moet diens. Dit is te klein, te warm, te gewaarlik en te beknopte met die dreigement dat jy gaan verdrink. Dis soos ‘n hel onder die see maar interessant genoeg om te ontdek dat ek weet ek wil nooit weer daarin stap nie.

FC St Pauli, dié span wat jy in Hamburg onderhou

Ek wil nou terug gaan, om deur Europa te ry in lande waar ek nie die tale praat nie waar ek niemand is. In die komende weke maak ek ‘n paar besoeke na verskillende lande. Ek hoop ek sal ‘n bietjie taal keer maar ek weet ek sal nie. Ek sal net op my geheime kennis moet afhang want ek ken meer as ek dink. Dié wat in die politiek gaan plaasvind is nie belangrik nie. Net om daarso te kom en om te probeer gesels is die doel.

30/07/201902/08/2019

Hier kom die somer

Julie is nou amper klaar en die vakansietyd kom nader aan. By die werk voel alles baie stil wat elke jaar só is. Ek het nodig om aansoek vir nuwe werk te doen maar almal sukkel om die applikasie vorm in te vul en ek is nes almal anders.

In die komende weke gaan ek na Bloodstock Open Air, wat ‘n musiekfees naby Derby is. Dis klein genoeg om lekker te ontspan en groot genoeg om mense te vermy! Dan vlieg ek na Hamburg vir nog ‘n ander musiekfees. Ek was jare gelede in Hamburg en ek hoop om die stad ‘n bietjie te leer ken, om by die water te sit en om by die kroeë te kuier. Ek leer weer ‘n bietjie Duits maar ek weet dat op die eerste keer dat ek Duits kan praat, sal ek alles vergeet en mompel ‘n paar woordjies. Later gaan ek weer oorsee. Ek is seker gelukkig.

Bo ons almal hang die groot kwessie van ons eeu. Miskien sal hierdie somer die laaste keer in baie jare wees om makklik na die buiteland te kan gaan. Miskien is ek ‘n bietjie vreemd om só ‘n vraag te bestel, maar nou lyk die toekoms so onvoorspelbaar. Hoe het mense in die verlede gevoel of het hulle ooit verwag dat binne ‘n klompie maande alles rondom hulle heeltemal sal verander het?

Hierdie somer sal ek lees, reis en net ervaar dié wat plaasvind. Dan kom weer die werk.

29/06/201929/06/2019

Meer goedkoop boeke

Ek het op ebay ‘n versameling van kleuter boeke gekoop wat een pond plus tien pond posgeld gekos het. Die boeke hulleself is in die 1940s en 1950s gepubliseer en ek moet sê, hulle is nog steeds in ‘n baie goeie voorwaarde. Toe ‘n paar dae later koop ek nog ‘n ander versameling boeke van dieselfde verkoper uit dieselfde tydperk. Ek weet nie hoekom n verkoper in Brittanje hierdie boeke gekry het maar ek kla nie!

Toe my ma oorlede het, moes ek en my broers haar huis uitgesorteer en besluit watter besittings ons wil vashou en watter enes ons sal verkoop. Daar was soveel dinge en ons het veel weg gegee, verkoop of uitgegooi. Dit was ‘n verrassing om uit te vind dat daar veel mense is wat amper enigiets sal neem om te verkoop. Veel mense maak hul waarde uit die goede wat ander mense as waardeloos beskou. Ek vermoed dat hierdie boeke uit ‘n soortgelyke afkoms kom.

Ek begin dink oor wat ek met my besittings wil doen as ek skielik oorleef. Ek het letterlik honderde Afrikaanse boeke wat ek wil na mense gee wat in die taal belangstel. Ek moet lyse en aanduidings skryf vir die outjies wat al my besittings sal moet uitsorteer!

07/06/201909/06/2019

Afrikaans in Junie

Gisteraand het ek ‘n ander Afrikaans les op italki geneem want ek besef dat ek tans niks leer nie. Ek maak planne in my kop sonder om hulle uit te voer. Ek is ‘n bietjie gatvol want ek praat minder en minder Afrikaans deesdae so moet ek ‘n verkillende pad volg. Ek het in Desember een proefles op italki gehad maar ek het toe niks meer gedoen nie.

Die probleem, as dit ‘n probleem is, is dat ek nie nodig formele lesse in Afrikaans het nie; ek wil net gesels. Sonder om te oefen – om te praat, te luister, te skryf, te lees – bly jou kennis nog steeds teoreties. Gelukkig was my les met my onderwyser Edward baie behulpsaam. Hy sê vir my dat binne ‘n paar oomlik weet hy dat ek Afrikaans op ‘n hoër vlak as leerlinge wat formele lees volg en dat dié een ding wat ek nodig het, is oefening. Ek waardeer baie daardie tipe terugvoer.

Hy het ook ‘n baie goeie punt gemaak oor die spier geheue, wat die enigste spier is wat ‘n mens nie kan verrek nie. Hoe meer jy oefen, hoe meer makklik jy praat sonder om daaroor te moet dink. Jou fokus moet wees op die mees belangrike woorde te leer; moenie probeer om die woordebooke te lees en om te onthou nie. Ek dink ons almal het op een keer só beplan. Miskien is hierdie die probleem met die aanleer van tale op skool. Jy leer honderde woorde wat heeltemal onnodig in alledaagse gesprekke is.

Ek sal nou meer lesse koop en ‘n plan maak oor wat ek wil oefen. Ek hou daarvan net om te gesels en om te luister maar ek vermoed ‘n onderwerp is nodig. Daar’s idioom en uitspraak wat ‘n bietjie aandag nodig het. Gewoonlik gee ek nie so veel om oor aksent nie want na my mening tensy jy tweetalig of ‘n akteur of ‘n spioen is, is aksent nie so belangrik nie.

Laat my verduidelik. Miljoene mense praat my taal Engels met hul eie aksent. (Ek waardeer dat ander Engelse moedertaal aksente beskikkbaar is.) Hulle is verstaanbaar. Ons aksent buig ‘n bietjie. Mees mense wat sê hulle ‘n goeie buitelandse aksent praat, kan nie. Maar ek merk hoe my Afrikaanse of Suid-Afrikaanse aksent kom ‘n bietjie op wanneer ek praat. Feitlik wil ek ‘n biejtie op my Engelse Suid-Afrikaanse aksent werk. Ek glo die een versterk die ander en ons almal wil ons eie geheime vaardigheid hê soos om ‘n spioen of geheime agent te wees.

‘n Paar dae gelede het ek na Foyles gegaan en het twee boeke gevind, wat ek natuurlik moes koop. Ek moet die taal ondersteun in enige manier moontlik sodat boekwinkels verstaan dat daar veel mense is wat Afrikaans boeke wil lees.

31/05/201912/06/2019

Reise deur nuwe lande

Toe ek ‘n kinder was, het my ouers elke maand National Geographic gekoop waarvan ek baie hou het. Ek het elke uitgawe gelees en die een wat ek goed ken is in 1990 uitgegee oor Joego-Slawië. Ek het destyds in die land belanggestel en daai uitgawe vertel oor ‘n land wat binne ‘n jaar nie meer bestaan het nie.

Dus koop ek en ‘n vriend ‘n vlieg kaartjie twee dae voor ek vertrek en ek weet net die lughawes wat ek sal gebruik maar niks meer nie. Dis hoe ek rol. Eers vlieg ek na Skopje in Noord-Masedonië (wat onlangs sy naam verander het) maar ek het niks meer as ‘n koppie tee by die lughawe gekoop en het uit die taxi se vensters uit gekyk op pad na Kosovo. Dis ‘n jammerte want Noord-Masedonië lyk soos ‘n baie mooi land vol sneeu bedekkde berges en groen woude. ‘n Vriend by die werk het die land op ‘n paar kere besoek en hy vertel hoe pragtig die land is. Ek sal een dag retoer.
b

Welkom in Kosovo — Die grens tussen Noord-Masedoniê en Kosovo – of Serwië as jy so dink

Ons besluit om die taxi te neem want dit is makkliker en ons wil nie wag voordat die bus vertrek nie. Die taxi bestuurder is Albanees en hy praat geen Engels nie (en geen Afrikaans – niemand in die lande praat Afrikaans nie! Wat makeer hulle?) so moes ons in Duits gesels wat ‘n goeie geleentheid wat om my kennis van Duits te probeer onthou! Die wag op die grens vat nie te lank nie en dis seker vinniger as om die grens per bus to ry.

Ku është Ukshin Hoti?" — “Ku është Ukshin Hoti?” – “Waar is Ukshin Hoti?”, ‘n Kosoviese joernalis wat in 1999 verdwyn het. In Pristina, Kosovo

Kosovo is ‘n bietjie anders. Na die mening van sommige mense, is die land nog steeds ‘n deelte van Serwië. Ek onthou die oorlog op die nuus in 1998-99 en ek ken ‘n bietjie sy geskeidenis. Dis land homself is klaarblyklik arm en die bevolking is jong. Ongelukkig mag hulle nie makklik oorsee ry nie want dis moeilik om ‘n visum te kry so voel dit ‘n bietjie rusteloos. Die jong mense praat baie goeie Engels en die feit dat jy, ‘n buitelander, hul land op vakansie wil besoek word baie gewaardeer. In die hostel gee hulle vir ons inlgitig oor Pristina, restaurante, kroee ensovoorts. Ja ek hou van Pristina. Die bus stasie lyk na my mening tipiese oos-Europese of kommunistiese argitektuur. Die mense wil jou help en skielik vind ons onsself op ‘n bus wat, ons hoop, na Tirana sal gaan! Ons weet nie precis nie want ander passassiers praat Albanees so klim ons op die bus! Maar ja, dit ry na Tirana. Ons is die enigste toeriste daarop want die toerismebedryf is tans nie baie ontwikkeld nie.

Tirana voel anders as die ander ou-Joego-Slawiese stede weens dit nooit ‘n deelte van Joego-Slawië was nie, maar dis baie sonnig en warm en dit voel meer ontwikkeld. Die stad is vol mense en dit voel baie moderne maar nes Pristina is die bus stasie baie deurmekaar! Waaruit neem ons die bus? Niemand sê nie. Die platteland is bergagtig en minder groen as Kosovo maar nog steeds pragtig. Ek vermoed dit lyk soos die Italiaanse platteland. Ek dink aan Adil Hoxha uit The Simpsons, die beroemste Albanees uit strokiesprente, maar ek sien geen verwysing na hom nie.

Ons ry toe na Montenegro wat ‘n klein land aan die kus is en ook die jongste land in Europa. Weer, die land is baie bergagtig en die paaie dwaal deur die berge sodat die reis ure lank duur. Dis kuslyn is baie mooi vol klein dorpies en bloue see en strande. Ons bly in Kotor wat die pragtigste stad is, wat ons besoek. Dis ‘n klein en historiese ommuurde dorpie wat aan ‘n baai in ‘n vallei geleë is. Die uitsig van bo-op die berg agter die dorpie, wat jy moet opklim, is asemrowend. Dis vol toeriste soos ons en dis ‘n bietjie meer duur as die ander stede maar ek weet hoekom dit so populêr is. Ek ry per bus na Our Lady of the Rocks, wat ou ‘n kerk en wêreldbekende toeriste-aantreklikheid op ‘n klein eiland sit. Die baai is stil en kalm, so glo my as ek sê, ignoreer hierdie kiekie wat te donker is!

Gospa od Škrpjela - Our Lady of the Rocks — Gospa od Škrpjela – Our Lady of the Rocks

Dubrovnik is die aanstaande bestemming. Ek onthou toe Dubrovnik op die nuus was weens die beleg tydens die Joego-Slawiese Oorlog. Deesdae staan die stad bekend deur Game of Thrones en ja in die waarheid dis baie mooi. Ongelukkig het ek geen goeie foto’s geneem nie. Ek weet nie hoekom nie, maar ek vermoed dat dis antwoord is dat ek g’n fotograaf is nie. Ons bly vir twee nae in ‘n hostel in die ou middestad op ‘n smal straat vol restaurante. Ek weet nie hoe beter ek kan beskryf nie. Dis mooi en duur en miskien moes ons uit dis ou stad stap om die ware Dubrovnik te vind, maar ek wil die atmosfeer geniet.

Mostar, Bosnië-Herzegowina — Mostar, Bosnië en Herzegowina

Ons besoek Mostar teen die einde van die reis en op pad moes die bus die grens op drie kere oorsteek en op elke keer word ons passepoorte nagegaan. Bosnië en Herzegowina is die armste land wat ons besoek. Ek lees dat daar veel werkloosheid is en stede soos Mostar hang baie af van toeriste. Ek voel ‘n bietjie skuldig want ek koop baie min toeriste aandenkings wat ek maklik kan bekostig en hulle hets ons geld nodig. Mostar is beroemd weens die Stari Most of Ou-brug wat tydens die tydperk van die beheersing van die Ottomaanse Ryk gebou is. Tydens die oorlog is dit deur die Kroasïese weermag vernietig en toe is later herbou. Mense stroom op die strate en in die mark en basaar. Jy sien die skade uit die oorlog wat nog nie hernieu is nie. Mense is vriendelik maar daar’s veel baie jong bedelaars op die strate vol wanhoop, hoofsaaklik uit minderheid groepe soos Roma.

'n Koppie tee in Počitelj — ‘n Koppie tee in Počitelj

Ons ry terug deur Počitelj, ‘n baie mooi dorpie in Herzegowina – een van die twee historiese deeltes van Bosnië en Herzegowina – wat vol kerke en moskees is aan die Neretva. Ek hou baie van die inheemse swart tee met suiker en suurleomen, wat tipiese in hierdie lande is. Ja ek voel baie ver weg van die verwarring terug in Brittanje.

En ja, ek sal later al my korigeerings maak wanneer ek dit weer lees en sien hulle.

18/04/201908/06/2019

Terug op die asuurblou kus

Vier jare geldede het ek Nice op ‘n kort vakansie besoek. ‘n Paar weke gelede, het ek weer na Nice toe gevlieg vir ‘n kort vakansie want ek kon ‘n bietjie verlof neem en ek besluit het om ‘n vleigkaartjie te koop en weg te waai.

Ek verlaat op die dag wat oorspronklik die dag na Brexit sou gwees het. Soos jy ken het niks plaasgevind nie en loop uit die lughawe nes al die ander burgers van die EU. Ja, ek voel gelukkig. Die song skyn, die busse ry en niemand gee om oor net ‘n ander Brit was anonomiem kom kuier nie. Niemand vra oor die olifant in die kamer nie en in die hostel is ek net ‘n ander reisiger wat niemand anders ken nie. Eintlik, in die hostel ontmoet ek ‘n Suid-Afrikaner wat tweetalig is en ons gesels ‘n bietjie in Afrikaans. Ek verduidelik dat as ek mense ontmoet wat Afrikaans ken wil ek die geleentheid gryp om te praat. Maar op die ander kant mag ek nie verwag dat ander mense so gelukkig sal wees om vrye Afrikaans lesse aan my te gee nie.

Een rede vir my besoek was dat ek wil AS Monaco kyk speel. Die span is verskriklik en verloor teen ‘n span wat feitlik slegter as hulle is. In die verlede was die span baie suksevol maar deesdae is die stadion baie leeg, maar ek is beïndruk dat die klub ‘n ware poging maak om families en kinders, en groepe jong seuntjies en meisies en tienaars aan te lok, wat na die wedstryd terug na Nice ry.

Die Akademie van Dialektale Tale in Monaco

Monaco het sy eie taal, Monekasgies wat soortgelyke met Niçard het, wat in die verlede in Nice gepraat is maar deesdae is daar glo slegs ‘n klein aantal sprekers. Ek weet nie of ek Monegaskies gehoor het nie maar daar bestaan ‘n akademie langsaan die stadion oor die taal. Monaco is in die waarheid taamlik envoudig; dis nes ‘n ander dorpie aan die kus van Frankryk waar jy mooi kiekies kan neem. Mense kom hierso om te vermy om belasting te betaal maar dit verloor ‘n bietjie van sy karaktuur weens die land herklaming en hoë toringblokke. Wie leer Monekasgies of ewe Frans? Okei miskien leer die miljoenêrs Frans, maar soos altyd praat ek Frans en hulle beantwoord in Engels. In Nice in ‘n winkel ‘n man maak ‘n grappie in Engels oor my aksent toe ek Frans praat, “You sound very, Can I have a cup of tea please?” en ek lag want dis waar.

'n Pad teken in Nice wat in Frans en Italiaans geskryf is — ‘n Pad teken in Nice wat in Frans en Italiaans geskryf is

In die aande loop ek deur die oud stad, la Vieille Ville. Hierdie is die argetipiese Mediterreense dorpie vol klein, smal strate, kronkelende stegies en hoë geboue. Die pad tekens is in twee tale geskryf. Dis ‘n mooi area waarna die toeriste stroom snags om te eet as die son onder gaan.

Francis Gallo, 'n Franse jong wat gefusilieer is — Francis Gallo, ‘n Franse jong wat gefusilieer is

Sondagoggend sit ek op die stand in Bordighera, ‘n dorpie aan dis kus in Italië. Die trein ry heen baie stadig, of so dit lyk, en die cafe in die stasie laat my deurmekaar voel – waar bestel ek, wie betaal ek? Ek is nie vol vertroue in Italië nie en my kennis van Italiaans is duidelik swak. Gevolglik sit ek op die strand op my eie en geniet die stilte en kyk uit oor die kalm see en sonder ‘n tee of ‘n koffie. Maar ek voel soos ‘n anonieme toerist wat ‘n pryslose gevoelen is. Niemand praat met my nie en hierdie keer luister ek nie musiek of podgooie op my foon nie en dus hoor ek die klanke en klein golwe en onbekende gesels.

04/03/201906/04/2019

Ek is glo die enigste Afrikaansspreker by die werk

Okei so dis geen verrassing nie – en dit is meer akkuraat wees om “liefhebber” dan “spreker” te sê – maar ‘n paar weke gelede het ek ‘n artikel op die intranet by die werk oor ‘n delegasie wat uit Sjina kom besoek het en hoe ‘n vriend het die department gehelp want hy praat goeie Sjinees. Feitlik het ek nie geweet dat hy die taal praat nie so ek is gelukkig om te hoor day hy hierdie kennis het.

Die artikel toe vra of mense vreemde taal praat en as ja, sal hulle bereid wees om die department te help as nodig. Hulle wil ook ‘n kring sprekers skep sodat ons saam met mekaar kan gesels. Jy moet onthou dat ek vir die staatsdiens werk maar ek wil weet wie ook by die werk praat Afrikaans. Daar’s ‘n paar mense uit Griekland, Frankryk, Indië ensovoorts wat “groot” tale praat. Daar’s ook genoeg mense Frans of Spaans praat en daar’s een kollega wat sê dat hy ‘n bietjie Moderne Grieks ken want hy het Antieke Grieks gestudeer; die Griekse vrou sê sy verstaan slegs die moderne weergawe. Ek sal beïndruk wees as hy die Nuwe Testament gestudeer het maar ek is ‘n bietjie twyfelagtig van sy eis.

So ja, ek het nie verwag dat daar ander sprekers sal wees nie en ek weet dat as die Suid-Arrikaanse of Namibiese regerings kom besoek kan hulle Engels praat so niemand sal my vra om te help – miskien viertig jare gelede. Maar ek het vandag ‘n baie vriendelike e-pos ontvang van die vrou wat hierdie kring organiseer, wat bevestig dat ek die enigste spreker is.

Feitlik het ek haar e-pos baie geniet, maar nou moet ek seker maak dat ek nie daai Engelssprekende outjie is wat eis om ‘n taal te praat maar wat ken niks. Ek sal nou lesse op italki.com koop om te oefen. Ek het hierdie jaar baie min Afrikaans gepraat, dus is hierdie die motivering wees om meer te studeer. Ek wil nie soos ‘n ander kollega wees, wat op een keer verklaar het dat sy Latyn praat. Niemand praat Latyn nie, en ek die taal al nege jaar lank op skool gestudeer.

Ek is ‘n kampvegter nou. Ek is die enigste Afrikaansspreker en leerder op Whitehall.

26/02/2019

Vakansies

Ek maak nou plaane vir ‘n paar kort vakansies hierdie jaar en soos altyd maak ek my keuse weens welke bands ek wil oorsee gaan kyk. Kollegas by die werk vertel vir my oor planne om die Verre Ooste te besoek of om deur Suid-Amerika te reis of om ‘n plaaslike Airbnb in die platteland van die mooiste lande te huur; oor restaurante, hotels en winkels wat ‘n mense moet ervaar; oor die om die siel te hernieu. Hulle gee vir my raad en hul kennis en voorstellings, dié wat ek beslis lief sal.

Ongelukkig ken hulle my nie. Amper elke jaar maak ek dieselfde. Ek gaan met maatjies na verskillende lande en stede sodat ons bands kan bekyk. Ek het reeds planne gemaak om Pole, Duitsland, Frankryk, Nederland en Belgïe te gaan besoek. Ek het nooit Pole besoek nie so beplan ek om vir ‘n paar dae te kuier sodat ek die land ‘n bietjie per trein kan sien. Daar is veel om daarna uit te sien.

28/01/201926/02/2019

Hoe kouer dit raak, hoe ongesellig ek raak

Ek weet nie hoe die week by julle is nie, maar nou raak dit kouer amper elke dag hier in Londen. Ja, ek weet dat Kanade of Swede kouer is, maar ek bly hier en die koud hier laat jou net baie ongelukkig voel. Dit raak nie saak dat nou die sononder later elke dag plaasvind nie.

Verelde naweek het ek Brussel vir net die dag besoek, wat my gunstellinge stad oorsee is. Hoe mooi dit voel om op die trein te ry en uit die venster te kyk. Eurostar is seker nie die Orient Express nie, maar dis meer verfynd as om te vlieg. Om die waarheid te sê het ons net ‘n bietjie geloop en toe in my gunstellinge Belgse bar met Vlaamse vriende gesit en gedrink. Maar ek het lekker ontspan en gedink dat hierdie was waarskynlik my laaste reis na die EU voordat ons uittrek.

Ek het hierdie maand geen Afrikaans geleer nie. Ek is tans nie lus daaroor nie, maar die waarheid is dat as ek die geleentheid kry om te praat dan dadelik dal my entoesiasme terug kom. Op die Eurostar na Brussel het ek agter ‘n paartje gesit en die man het die hele reis op sy selfoon Afrikaans praat maar ek wou nie hê dat ek weet dat ek luister nie dus het ek niks gesê.

Ek is besig aan Esperanto te leer, wat ek meer dikwels praat. Op die oomblik vind ek dit makliker om in Esperanto te dink wat ‘n duidelike teken is dat ek hierdie moet verander. Hopelik op die aanstaande keer dat ek opdateer sal ek iets meer interessant skryf.

31/12/201802/01/2019

Ek wag nou tot die toekoms

So dis nou Oudjaarsaand en ek besef ek moet iets nuuts in die Desember-maand skryf! Wat nuus kan ek vir julle vertel (ek hoop julle lees) sonder dat ek nog steeds lees en studeer, maar elke jaar raak dit moeliker and stadiger?

Ek het gister Afrikaans met ‘n vriend en haar broer gepraat wat lekker was en ons praat oor hoe mense ‘n tweede taal aan kleintjies leer. Maar soos dikwels raak dit makliker vir ons om in Engels te praat aangesien dat die ander vriende nie Afrikaans ken nie. Ek lees oor die poliglot gemeenskap, wat my baie beïndruk, maar die gesprekke kom te dikwels uit ‘n Engelstalige perspektief (ander tale is beskikbaar) soos “Op skool kon ek g’n vreemde taal praat nie, maar ek is nou vuring en studeer ‘n klompie tale”.

Dus was dit interessant om van ‘n Afrikaans vriend te hoor wat probeer die taal met haar kleintjies in Londen praat. Dikwels hou volwasse mense (veral dié soos ek wat geen kinders het nie) vas aan die geloof dat as jy aan dring om die ander taal te praat, sal die kinders maklik praat. Hoe verkeerd daai idee is, maar hulle vertel oor hoe hulle van kleins af ‘n ander taal op skool moes leer. Hoe was hulle ervaring, hoe het hulle gesukkel? Die mense is volop wat Engels as tweede of derde taal moes leer, maar dit lyk vir my niemand vra hulle vir raad nie. Ek sal na hulle luister en hopelik ‘n bietjie inligting leer.

Hierdie jaar het ek ‘n paar nuwe sprekers en leerlinge ontmoet wat altyd ‘n mooi ervaring is. Nes met Livejournal and MySpace het almal al jare lank verlaat en het na ander en nuwe sosiale media getrek, en elke keer skryf hulle minder en minder. Verbindings en verhoudings is die bestemming. Ek het ‘n aanlynse les geneem en wanneer ek geld kry sal ek ‘n klompie lesse met ‘n plan koop. Feitlik het ek verlede week ‘n bietjie Afrikaans met my pa en my skoonsuster se ma gesels, wat ek baie waardeer het. Hulle kom uit Afrika, maar ek ken mos beter Afrikaans.

Ek wil meer reis in Europa doen, so veel soos moontlik. Ek het baie geniet om na Spanje (ja, ek het in ‘n Spaanse dorpie op die grens gekuier!) en Portugal toe te gaan. Op die een kant was ek ‘n bietjie te skaam om te probeer praat, maar op die ander kant het ek weer besef hoe mooi dit is om oorsee te gaan en in die plaaslike taal vol vertroue vra, “Verskoon my, praat jy Engels?”

Wat ‘n tyd om te lewe!

Alexander skryf Afrikaans

Posts