Author Archives: Alexander

About Alexander

Brit studeer Afrikaans.

Niks om oor te skryf nie

Ek sukkel op die oomblik om onderwerpe te vind, om oor te skryf. Wel, ek het een goeie onderwerp waaroor ek wil skryf maar dis lank en ek dink om die artikel na ‘n die gratis koerant in te dien as dit goed genoeg is. En as ek dit in die waarheid skryf, so ek moet nie vertraag nie.

Ek het voorheen geskryf oor hoe ek ander sprekers wil vind maar my pogings met Suid-Afrikaanse sosiale groepe in Londen het tot dusver tot niks gelei nie wat ‘n teleurstelling was maar was nie ‘n groot verrassing nie. Ek dink veel ex-pat groepe het dikwels ‘n fokus op “rugby, braai en rugby trui” maar ek stel belang in tale.

Miskien sal ek meer sukses hê indien ek nou die ander, nie-Suid-Afrikaanse groepe vra of daar enige sprekers is onder die groepe vir mense wat vreemde tale praat. Daardie tipe groepe word natuurlik nie so gesluit aan eksterne belangstellendes nie.

‘n Paar week gelede het ek en ‘n paar Suid-Afrikaanse vriende ‘n soort Afrikaanse nag gehou toe ons almal net Afrikaans vir die hele aand praat. Daardie was ‘n goeie geleentheid om te oefen en dit is beslis makliker om te reël as om Suid-Afrikaanse groepe vir hulp te vra.

Veel Engelse Suid-Afrikaners sê dat hulle nou veel meer Afrikaans in Londen praat as toe hulle in Suid-Afrika was. Dit word ‘n tipe geheime taal sodat ander mense nie kan verstaan nie maar persoonlik wil ek nie onbeskof oor ander mense wees nie wat verstaan nie. Taal vir my is oor kommunikasie met ander mense en ek wil nie mense vervreem nie.

Afrikaans het alreeds genoeg negatiewe konnotasies oor homself. Mense verdink gewoonlik dat jy onbeskof oor hulle wees as jy skielik Afrikaans of ‘n ander taal begin praat. Ek wil vir almal oor die taal sê maar dis reeds moeilik met Suid-Afrikaners so weet ek min hoe mense belangstel.

Een van my oom se kinders bly al ‘n paar week lank in Londen en ek het alreeds vir haar gesê dat sy haar Afrikaans moet oefen voor ons ontmoet. Sy vermoed my Afrikaans is beter as haar s’n (dis waar, ek praat veel beter) maar soos almal wat vreemde tale praat, moet jy enige geleentheid gryp en oefen, en moenie oor die foute omgee nie. Hoe verduidelik jy vir mense dat hulle nie bang moet wees oor om een van hul land se tale te probeer praat nie?

Die Antwoord

Gisteraand het Die Antwoord by Brixton Academy gespeel so natuurlik het ek ‘n kaartjie gekoop. Ek kan nie sê dat hulle my gunstelinge Suid-Afrikaanse band is nie – Fokofpolisiekar is – maar ek luister ‘n bietjie na hul liedjies en hulle is mos baie pret as hulle speel live, heeltemal gek, belaglike okes.

Die gig was uitverkoop en die menigte was ‘n mengsel van Suid-Afrikaners, jong mense (hulle lyk vir my jonger as dié by rock en metal gigs, of word ek nou veel ouder), en ‘n paar ravers en cyberkids (onthou hulle?).

‘n Klompie Suid-Afrikaners het langsaan my gestaan gedurende die gig en een van hulle draai tot my en vra in Engels of ek weet wat hulle sing. Ek kyk na hom en sê ‘n paar woorde in Afrikaans en hy is toe baie verras; ja wel, ek het sy reaksie bae geniet. Hy sê hy het vooraf gedink dat ek Engels is – wel ja, ek is. Ons gesels toe in Afrikaans ‘n bietjie oor musiek en hy sê hy is Engelstalig maar was op ‘n Afrikaanse hoërskool dus praat hy baie goeie Afrikaans. Die meisies met hom vra of hy my pla miskien want hulle suip en ek drink nie maar nee, ek waardeer altyd elke geleentheid om die taal te praat.

Miskien was my fout om nie ‘n bietjie meer spraaksaam te wees nie. Ek moes subtiel op ‘n konversasie aandring en uitvind of daar enige ander Afrikaanssprekers is. Ek is te matig, te Engels, wanneer ek sou net mense oor hulself vra. Ek vind geen sprekers deur só te gedra en ek weet hoe moeilik dit is nou sonder om elke keer te gryp.

Hier is ‘n paar foto’s wat ‘n vriend afgeneem het. Ja ek steel hulle, ek eis hulle nie as myne nie. Ek was te besig aan die Afrikaans te praat as om kiekies af te neem. Baie dankie Eve.

Ninja van Die Antwoord

Ninja van Die Antwoord

Yolandi Visser van Die Antwoord

Yolandi Visser van Die Antwoord

‘n Paar dae se vrywillige werk by ‘n sentrum vir daklose mense

Ek het nou al ‘n paar dae lank by Crisis in ‘n sentrum vir daklose mense gevrywillig tydens die Kersfees vakansie waaroor ek vroeër geskryf het.

Crisis at Christmas

Crisis at Christmas

Onder the gaste – soos die daklose mense genoem is – sien jy daar’s twee tipe dakloosheid. Een groep is langtermyn, hulle lyk moeër en ouder soos jy sou miskien van mense dink wat op die straat smeek of rond dwaal. Hulle is hoofsaaklik Brits of Iers. Die ander tipe kan soos tydelike dakloosheid beskryf word. Hulle het byvoorbeeld werk verloor en nou sukkel om ‘n permanente woonplek en nuwe werk te vind. Hulle lyk soos jy en ek en daar is aantal buitelanders onder hulle, mense wat Londen toe vir werk gekom het. Die tekens is in ook Romeens, Rus en Spaans geskryf en hulle het nodig vreemdetaalsprekers onder die vrywilligers. Eritrese asiel soekers praat Tigrinya, Indiërse studente praat Hindi en Brasiliane praat Portugees in die tou terwyl hulle wag om hulp te ontvang.

Die aspek waarvan ek hou is dat ek ander vrywilligers uit soveel verskillende agtergronde ontmoet. Hierdie is vir my baie belangrik. Hoekom wil ander mense doen dieselfde ding doen wat jy wil doen? Daar’s ‘n groot reeks mense. ‘n Paar is afgetrede mense wat praat stil-stil oor die aantal immigrante onder die daklose mense – hulle is nie verantwoordlik vir die probleem nie en kom nie hierso juis om te bedel nie.

Daar’s studente wat vroeg in die oggend opgestaan het om die vroegste trein te neem om heen te kom. Daar’s mense wat ook ‘n paar dae verlof daarvoor geneem. Daar’s Sjinese studente wat lede van ‘n kerk is en soek maniere om ander mense te help. Ons almal gesels lekker en deel ons redes en stories terwyl ons staan of sit en wag en ons pligte doen.

Ek herken ‘n paar ander vrywilligers en organiseerders uit afegelope jare toe ek ook gewerk het en daar’s ‘n ware gemeenskap en vriendskap. Sommige vrywilligers werk elke Kersfees nou al jaar lank, wat die mees indrukwekkend is. Hulle wil elke jaar terug kom en hulle ken ‘n bietjie sommige gaste en hul agterstories oor hoekom hulle nou dakloos is. Hulle is dikwels oop oor hoekom hul lewes só uitgedraai het, die resultaat van óf alkohol óf dwelms. ‘n Paar verduidelik hoe hul destydse gedrag onaanvaarbaar was wat tot hulle huidige situasie gelei het.

Die sentrums – daar’s ‘n paar ander in Londen – bly oop net vir tien dae voor al die gaste gaan terug aan hulle lewes en stryde. Jy dink oor hoeveel sal hulself buite hul huidige situasie ontkom, wie gaan werk kry en ‘n woonplek. Ek loop vandag in Londen en sien weer mense wat op die strate sit en slaap. Hulle dra veel klere en slaapsakke om hulself van die koud te beskerm en vra verbygangers vir kleingeld. Sommige slaap rof agter kantoors, in kantstrate of op sitbanks, sommige betaal vir ‘n bed in hostels. Dit hang af van hoeveel geld hulle het of wat hulle verkies doen. Dis nie ‘n mooi lewe nie.

Ek het hierdie jaar se ervaring baie geniet en waardeer hoe gelukkig ons is dat nie op die strate is nie. Ek beplan nou om aanstaande jaar meer dae te vrywillig. Dis ‘n goeie weg om ‘n paar dae se verlof te spandeer veral as ek nie veel ander dinge hê om te doen nie. Ek sou huigelaar wees indien ek vreet en suip oor die vakansietyd terwyl ek terselfdertyd oor dakloosheid preek.

Soms vermoed jy dat in die waarheid is die hele sentrum en aktiwitiewe vir die voordeel van die vrywilligers verskaf, wat iets soek om gedurende die vakansietyd te doen sodat hulle nie by hul families mag kuier nie, maar ons is gelukkig om daardie opsie te hê. Ongelukkig is dit nodig dat ons vrywillig en geld skenk sodat ons dakelose mense kan ondersteun wat geen keuse nie.

Nog ‘n jaar in Afrikaans

Gister ontmoet ek ‘n Afrikaans vriend vir ‘n bietjie lunch en tee en dit was goed om ‘n kans te hê om oor Afrikaans te gesels. Deesdae praat ek amper geen Afrikaans nie en dit laat my terug oor die afegelop jaar kyk en dink oor hoe ek Afrikaans probeer om te gebruik.

Ek het boodskappe aan ‘n paar Meetup groepe gestuur maar het geen sukses gehad nie. Ek wag op ‘n lid van een groep te word en die ander groepe is baie stil of dood. Ek vermoed nou daar’s baie min mense wat in Afrikaans belangstel, veral onder jonger mense. Die ouder mense het na die voorstede verhuis en het nou kinders en het gewoonlik ‘n bietjie verbrits – kry burgerskap en ‘n kring Londense vriende ensovoorts.

My vriend het nou ‘n seuntjie en is weer swanger en ons gesels oor die onderrig van die taal aan ‘n jong kind. Afrikaanse ouers in die buiteland is soms ‘n biejtie vreemd na my mening want hulle aandwing dikwels nie op die onderrig van die taal aan hul kinders nie so sê my vriend. Ek ken meer mense wat Afrikaans nie aan hul kinders geleer het as dié wat só gedoen het nie. Sommige hou miskien nie van hul moedertaal nie, sommige dink dit gee geen voordeel as hul kinders praat nie, sommige dink dis net makliker om na Engels te verwissel. Ek weet nie die redes nie.

Hierdie staanpunt lyk baie vreemd; veel mense in Brittanje praat hul moedertaal, dikwels ‘n kleiner taal, met kinders by die huis maar die kinders praat Engels soos hul moedertaal. Hierdie kinders is nie deurmekaar nie. My vriend wil hê dat haar kinders Afrikaans praat so gesels ons ‘n bietjie daaroor. Ek sê altyd dis goed vir kinders om die geleentheid te kry om ‘n ander taal van kleins af te leer ken.

‘n Ander ding waaroor ons gesels is die blog toneel. ‘n Paar jaar gelede was daar veel blogs en bloggers, mense soos ek wat oor hul nuus en gedagtes in Afrikaans skryf en deel met die internet. Nou blog min mense – of ek vind baie min blogs veral in Brittanje. Ek merk hoe mense begin blog en dan skielik gee op blog. Gewoonlik as ek hul blog gevind het, het hulle reeds veel poging gemaak om hulself te bevorder deur verskillende sosiale media, tags en hashtags, skakels aan die populêre webblaaie en blogs.

Ek verstaan nie hoekom hulle verdwyn so vinnig soos hulle verskyn het nie. Dis dieselfde met al blogs oor enige onderwerp; hulle vlam kortliks soos ‘n meteoor voor hulle uit brand. Het hulle net nou besef dat die blog sal nie immer groei nie? Het hulle nie geweet dat hulle baie besig sal wees as hul leserskap wil behou nie? Het hulle in die werklikheid niks om te sê nie? Sou hulle verkies om populêr aanlyn te word – ‘n internet persoonlikheid en eienaar van ‘n gewild webblad – dan om ‘n kampvegter vir die taal te word? Dit pla my want ek geniet om ander Afrikaans skriftes te lees so wanneer hulle verdwyn verloor ek ‘n webblad waarvan ek hou.

Ek blog nou al agt jaar lank en die blogosfeer is baie stil. Min mense besoek en minder mense los kommnetaars. Ja ek is ‘n bietjie teleurgestel maar op die ander hand skryf ek vir myself. Dis ‘n weg om te oefen. Dis amper die enigste geleentheid ek het om die taal te gebruik voor ek alles begin vergeet.

Deur te skryf bydra ek na die Afrikaanse geskrifte? Die antwoord is beslis nee so wonder ek hoe ek voordeel. Soms voel ek soos ‘n ruimtetuig wat in die uitgestrekte ruimte vaar en elke af en toe saai ek ‘n eensame gereelde ping uit om ander Afrikaanse lewe te vind. Ek sê nie dat my blog soos die Voyager Goue Plaat is nie maar soos Voyager tot dûsver beantwoord niemand.

Die vakansie kom nader

Kersfees kom vinng nader en ons almal begin dink oor wat ons oor die tydperk wil doen. Ek gaan nie by familie kuier nie. Ek bly tuis saam met my kat en sal niks doen nie; kyk na die televisie, gaan na die bioskoop toe, drink tee, dwaal oor die stad en vryillig ‘n bietjie by ‘n sentrum vir daklose mense. Hierdie is die derde keer dat ek vrywillig en dit laat my dink oor die groter gemeenskap en hoe ons ‘n bietjie kan doen om ander mense te help.

Een ding wat jy nou meer en meer merk is die hoeveelheid daklose mense wat op die strate and paaie bedel of wat The Big Issue verkoop. Hierdie situasie groei al ‘n paar jaar lank en die vrywillige sektor moet meer en meer elke jaar doen om mense te ondersteun.

Ek dink oor wat ons rêrig bereik. Al die vrywilligers wil die gaste (soos hulle genoem word) help en die sentrum gee raad oor werk, akkommodasie, om geld en ander voordele te eis ensovoorts. Hierdie tipe werk – die vrywilliger sektor – is die tipe inisiatiewe wat die huidige regering wil bevorder om plaaslike oplossings te identifiseer en te implementeer. Die vraag is, bestaan hierdie tipe oplossings want die regering verkies om min te doen of want die vrywillige sektor kan voordele beter as die regering kan, implementeer? Kom die nodigheid vir hierdie tipe oplossings – want soeveel mense op die vrywilligers af hang – uit die regerings se beleide?

Ons kan ons eie bydra maak maar ons wil eerder die dag sien wanneer dit nie meer nodig is nie.

Min sukses

Ek het vroeër geskryf oor my pogings om ander Afrikaanssprekers in Londen te vind. Ek het boodskappe aan ‘n paar Meetup groepe gestuur aangesien dit blyk amper die enigste weg te wees vir mense om sosialisering te organiseer; dis te vreemd om nuwe mense op Facebook te probeer om te ontmoet.

Ongelukkig is twee groepe baie stil of dood. Ek het terug gehoor van die ander wat die mees besig is en wag nou om ‘n lid te word sodat ek kan vra of iemand belangstel. Ja, alles is baie gekompliseerd en ek verstaan hoekom mense ten slotte opgee.

Die Suid-Afrikaanse koerant in Londen het onlangs verander en nou publiseer geen Afrikaans nie. Eintlik die koerant lyk nou meer soos ‘n vroulike lyfstyl tydskrif vol gesindikeerde nuus en artikels oor restaurante. Okei miskien is ek ‘n bietjie ru maar dis baie frustrerend as jy entoesiasties vir die taal is.

Ek dink elke jaar skryf ek oor hoe ek hierdie jaar nuwe mense wil vind en elke jaar vind ek niemand. Miksien maak ek die verkeerde tipe poging, soek in die verkeerde plek en dan volg ek nie die spore op nie. Die blogosfeer lyk nou baie stil – of miskien stel niemand belang in myne nie, die bliksems! Intussen sal ek net aanhou leer en lees soveel soos ek kan vind. Een dag sal ek dalk nodig hê om dit te praat.

Rugbywêreldbeker

Ek het onlangs aansoek vir Rugbywêreldbeker kaartjies gedoen en ek is gelukkig dat ek twee kaartjies gekry het; vir Kanada teen Romanië en Argentinië teen Namibië. Ek is vernaamlik baie gelukkig oor die kaartjie vir die Namibië wedstryd, ek wil al lank tyd hulle kyk.

Die kaartjies vir hierdie wedstryds was nie te duur nie. Ek was nie bereid om veel te betaal nie. Ek is nie so groot ‘n fan dat ek veel wil betaal nie. Ja, ek waardeer hierdie kompetisie vind net elke vier jaar plaas en ja die beste spanne ter wêreld speel. Dis nog baie duur. Mense het oor die prys vir kaartjies vir die Olimpiese Spele gekla – mense wil oor amper alles kerm – en die Voetbal Wêreldbeker kaartjies was ook baie duur. Niemand verwag om soveel vir rugby kaartjies te moet betaal nie.

Rugby word beskou – en beskou homself – as alles wat nie voetbal is nie. Die spelers se gedrag is beter. Die fans is beter; hulle vloek en veg nie (die idee is dan dat dit alles is wat ons voetbal fans doen). Die sportsmangees sykn in die duisternis van geld en gierigheid. Op die een kant het hulle ‘n punt en voetbal kan veel van hulle leer. Die kritiek het waarde.

Almal wil die groot spanne kyk – Nieu-Seeland, Australië, Suid-Afrika en Engeland. Hulle is uitstekende spanne en as ek ‘n kaartjie kon kry, sou ek beslis gaan. Maar ek stel belang in die klein spanne. Vir ek, dis die gees van die sport om spanne te ondersteun die wat nooit sal wen nie. Dis nie asof einge span behalwe Nieu-Seeland sal die kompetisie wen nie.

Op soek na Afrikaanssprekers

Elke paar maande dink ek oor hoe ek nuwe geleenthede kan kry om Afrikaans te praat. Dis goed om te lees en te leer maar sonder om te praat verloor ek my woordeskat. Toe ek laas met Afrikaanssprekende vriende uitgehang het, het ek min Afrikaans gepraat. Soms voel jy dis net makliker om net Engels te praat sodat almal kan verstaan.

So, hoe vind jy ander sprekers in ‘n stad? In teorie is die antwoord die internet. ‘n Bietjie soos internet dating is daar webblaaie waarop jy kan (weer, in teorie) ander mense wat dieselfde stokperdjies het so as jy van rekenaar spele hou of wil ander perdryers vind kyk jy op Meetup byvoorbeeld.

Die probleem is dat Afrikaans ‘n klein taal is. Dis maklik vir leerders van Spaans byvoorbeeld, dis ‘n wêreld taal vol leerders uit elke land en in elke stad. Afrikaans is klaarblyklik nie so populêr nie en jy vind selde ander leerders. Dus soek jy op Suid-Afrikanase kuierplekke soos die koerant en die sosiale groepe vir ex-pats.

Die probleem soos ek op veel keer gesê het, is dat in die buiteland Suid-Afrikaanse kultuur uit braai, rugby en rugbytrui bestaan. Ek probeer nie om lid van hierdie groep word nie; ek kyk soms rugby of braai met Suid-Afrikaners maar ons is vriende en ander nie-Suid-Afrikaners kom saam. Nee, ek dink mense erken dat ex-pat groepe ‘n spesifieke rol het vir dié wat ver van hulle land is en jy sou ‘n bietjie vreemd lyk as jy vra om aan te sluit. Ek probeer nie om Suid-Afrikaner te wees nie – ek is nie, dis my pa wat uit die land kom – en soms toe ek met Suid-Afrikaners gesels het, voel ek dat hulle ‘n bietjie suspisieus oor my motiverings is. My motivering is net om Afrikaans te praat en te verbeter.

Daar’s ‘n paar Suid-Afrikaanse sosiale groep in Londen wat ek gevind het ‘n paar keer skryf ek ‘n boodskap en verduidelik dat ek sprekers soek en vra of miskien daar lede is (of ken hulle mense) wat dalk kan help. Ja, dit voel baie soos internet dating met jou eerste boodskap en jy wil hê nie dat jy baie vreemd lyk nie. ‘n Kort boodskap nooi hulle uit om te beantwoord. As jy soek nie, vind jy nie. Ek wag nou tot om terug te hoor.

Só het Skotland besluit

Die uitslag van die Skotse referendum oor onafhanklikheid was nie die groot verrassing wat soveel verwag het nie. Ek het dit verkeerd voorspel. Miskien was ek net te pessimisties. Miskien wou ek slim lyk. Hulle het besluit om binne die Vereniging te bly, hierdie land oorleef – vir nou. Ek het vroeg in die oggend wakker geword en na nuus op die radio geluister en het toe die hele dag die berigte en rubrieke op die koerante en internet gelees.

Ek dink almal was beïndruk en trots op net hoeveel Skotse kiesers gaan stem het, amper 85 persent. Die hele proses, soos ek reeds geskryf het, het die land en gesprekke geaktiveer oor hoe hulle hul toekoms wil hê wees. Die probleem en uitdaging is om die belooftes te aflewer voor mense weer teleurgesteld en gefrustrueerd word.

Die groot kwessie bly onopgelos as Wallis, Noord-Ireland en die gebiede van Engeland groter kragte oor hulle sake en verantwoordlikhede wil kry. Hoe lang nou voordat Skotland gatvol word met Engelse eise vir hul eie self-regering? Ek sou Skotland nie blameer as hulle besluit binne ‘n paar jaar dat hulle weer oor onafhanklikheid gevra wil word nie. Wat het ons feitlik besluit? Dis opwindende tye sonder tywfel, om ‘n clichê te sê.

Die enigste ding tans is Skotland

Dis nou net een week voor die referendum in Skotland en die vlag van Skotland, die Andreaskruis, wapper bo-op die regeringgeboue op Whitehall langsaan die Unievlag behalwe in die foto bo.

Sononder op Whitehall

Sononder op Whitehall

Ek het gisteraand hierdie kiekie afgeneem toe ek op Whitehall geloop het nadat ek die werk vertrek het. Die regering en politici dink hierdie sal die kiesers ompraat om Nee te stem, deur vir hulle te wys ons is so baie lief vir hulle. Dit was sononder en die lig het begin om te verdwyn en daardie gebou, die Foreign and Commonwealth Office, is in die skaduwee gegooi. Dit lyk daar’s ‘n sterk kontras tuseen die kleure; blou en sonlig van Skotland en ‘n sonnige toekoms, en die anoniem donkerheid van die huidige oprigting en die historiese imperiale onderneming. Dis klaarblyklik ‘n metafoor daarbinne oor die toekoms van die Verenigde Koninkryk en die keuse en onbekende uitslae wat voor ons lê. Dit is ook vanselfsprekend dat ek baie lief vir my foto is.

Terselfdertyd vra Noord-Ierland, Wallis en amper enige area in Engeland buite Londen en die suid-oos wat hulle hoef doen om te hê dat hulle ‘n bietjie aandag sou kry. Waar is hulle vlae en beloftes vir groter self-regering, waar is die nuwe idees om die ander dele te transformeer?

Ek hoop Skotland sal stem vir om binne die Vereeniging te bly maar ek verstaan hoekom veel ander wil die kans van onafhankikheid gryp. Maar ‘n Nee stem sal amper niks bedoel sonder om elke deel van die land te heeltemal verander.

Gister se rugby

Gister het ek na die London Double Header by Twickenham toe gegaan toe om twee wedstryds tussen die vier Londense rugby spanne te kyk. Dis baie pret, die kaartjies is goedkoop en die atmosfeer is vriendelik. Ek het vooraf op ‘n paar keer gegaan, soms op my eie en soms met vriende.

Rugby in Londen lok ‘n sekere tipe mense en daar’s altyd veel Suid-Afrikaners wat trots hulle Springbok trui dra. Ek dink jy sien meer Suid-Afrikaners as Australiërs or Nieu-Seelanders op hierdie wedstryds, seker sien jy meer truie.

So gister toe ek ingekom het, het ek ‘n oke (wat ten minstens vyftig jaar oud) gesien wat ‘n Rhodesiërse weermag rugby trui dra. Dit herinner my oor ‘n paar jaar gelede by Sonisphere toe iemand die vlae van die Republiek van Rhodesië en die oud Suid-Afrikaanse vlag gewapper het.

Ek vra hoekom ‘n mens hierdie sou doen. Hy weet niemand weet wie die span is nie en dat niemand niks sal sê nie. Miskien was hy in die verlede ‘n Rhodesiërse soldaat en is trots op sy oud land. Ek kon amper daardie argument ‘n bietjie volg – dat hulle trots op die land van hul jeugd was; maar dis soos mense wat aandring om die oud Suid-Afrikaanse vlag te wapper. Weet hulle nie dat meeste mense glo hulle was verkeerd en die ras beleide was unaanvaarvar nie? Jy vermoed dat hulle weet niemand sal die vlag of simbole erken nie so kan hulle stilletjies hierdie in Engeland dra. Jy weet, die tipe oke wat vir jou die waarheid wil verduidelik wat “die regering wil hê dat jy nie moet weet nie”.

Ek het ‘n vriend geteks en sy sê haar man, wat troepie was, sê ek moet die oke slaan – ek het dit nie gedoen nie. Ek weet ek klink soos ‘n kenmerkende Londen Guardian-leser, veral na die mening van die mense wat so trots op hierdie oud regerings is.

Skotland besluit binne twee weke

In minder as viertien dae gaan Skotland stem wat die toekoms van die huidige land besluit. Hierdie is reuse saak maar mense, behalwe ek, het net baie stadig begin wakker word en besef hoe alles sou kan verander. Op die honderd jaar verjaardag van die begin van die Eerste Wêreld Oorlog sal ons miskien iets so groot ervaar waarna niks dieselfde sal wees nie.

Skotland en die Verenigde Koninkryk

Skotland en die Verenigde Koninkryk

Vir mense buite Skotland was die hele proses iets wat baie min mense tot dusver gevolg het. Ons het vermoed dat hulle Nee sou stem en wil binne die Vereniging bly. Nou lyk dit dat ‘n meerderheid sal Ja stem. Skielik lê die momentum met die Ja kamp, wat’n populêre nasionale beweeging is. Dan sou die onderhandelinge oor die ontbinding begin oor wie neem wat, wat die verhouding tussen die lande gaan sal beskryf.

Indien ek nog in Skotland was, dink ek ek sou nóg stem vir om in die Vereniging te bly. Ek kom uit ‘n unionist familie en ek beskou myself as Brit en nie Engels. Maar ek bly in Londen en kan nie stem nie. Op die ander kant, ek verstaan hoekom honderd duisende Skotse hierdie geleentheid wil gryp en vashou om hulle eie toekoms te skep. Ek moet erken dat indien ek in Skotland bly en hulle stem vir onafhanklikheid sou ek ook gelukkig wees. Ek sou ‘n trotse burger van beide Skotland word terwyl op terselftertyd ek ‘n trotse burger van Verenigde Koninkryk sou bly.

Hoekom het ons tot hierdie situasie gekom? Dis maklik om die moderne geskiedenis op te spoor. Ek onthou toe ons in Skotland in die 1980s gebly en my pa het oor die groeiende elektoraal krag van die SNP gepraat. Destyds was dit miskien ‘n betoog stem teen die regering in Londen onder Margaret Thatcher ná veel onpopulêre voorvalle. Toe in die 1990s en die vroeër 2000s het hulle self-regering gekry en dit blykbaar was dat hulle hul eie suksesvolle regering kon beheer. Maar, na my mening, die meeste belangrike onlangse gebeurtenis was die Irak oorlog wat baie onpopulêr was en wat soveel mense voel was onwettig. Die tradisionele kiesers het gevolglik Labour verlaat. Foute in Londen lei tot hierdie referendum. Die regering het gelyk nie om oor Skotland se probleme en sake om te gee nie. Nou die die huidige regering in Londen ook baie onpopulêr.

Dis ‘n jammer dat te laat is die argument gemaak vir die verenigde land. Ek weet ek is nie allen nie as ek sê ek wil in land bly wat uit vier sterk en gelyke land bestaan wat vir ‘n deelmende doel stryd. Die beperkings op die huidige politikiese landskap is vanselfsprekend. Engeland en Londen se invloed is te groot, dit versmoor Skotland, Wallis en Noord-Ierland.

Wat verskil gaan onafhanklikheid vir mense in die vier deelstate maak? In veel maniers, baie min. Ons almal gaan nóg dieselfde taal praat en dieselfde kultuur geniet. Die lande is reeds baie aparte in soveel aspekte van politiek, nasionale uitsig en verwagtings.

Ek voel pessimisties. Ek dink Skotland sal gaan weg en sal baie teleurgestel wees. Dit sou dalk die regte beslissing vir hulle wees maar die groot jammer is dat niemand die argument gemaak om vir hulle te bly nie. ‘n Ja stem verander alles vir almal.

Rugby begin weer binnekort

Vrydagaand het ek Saracens gaan kyk toe hulle teen Londen Skots in ‘n vriendelike wedstryd gespeel het. Ek is ‘n groot voetbal fan maar ek probeer nou om ander sporte te gaan kyk en ander spanne te ondersteun. Miskien was ek ‘n bietjie verveld voor die begin van die nuwe voetbal seisoen – Arsenal het gister gespeel en gewen so die alles is nou reg.

Die atmosfeer by rugby is veel anders as by voetbal. Dit voel asof hele familielede gaan en die spelers ken. Ja, die stadions is kleiner en veel minder mense gaan. Dis seker lekker om iets anders te gaan kyk. Jy mag bier in jou sitplek drink maar persoonlik kies ek eerder die feit dat jy nie bier by voetbal mag drink nie.

Ek het reeds ‘n kaartjie vir ‘n paar Saracens wedstyrds gekoop en in November kom Westelike Provinsie om teen hulle te speel, nog ‘n ander vriendelike wedstryd. Ek vra Suid-Afrikaanse vriende of hulle saam wil kom maar soos jy sou vermoed gee hulle selde ‘n antwoord so is dit net makliker om op my eie te gaan. Miskien hierdie feit verduidelik hoekom ek nie bier gedurende die wedstryd wil drink nie, dis seker nie so pret om op jou eie te suip nie!

Nou wil ek ‘n rugbyliga wedstryd toe gaan. Ek weet die sport is nie groot nóg in Suid-Afrika nóg in suid-Engeland nie en die Londen rugbyliga span is onlangs uit die eertse divisie gerelegeer, maar daar’s ook ‘n klein span wat naby my huis speel so wil ek my plaaslike spanne ondersteun.

Miskkien is dit makliker om spanne te gaan kyk wat nie jou span is nie. Wat ek bedoel is, hierdie spanne is nie die mees belangrike span vir my nie. Ek hou van hulle en raak teleurgestel as hulle verloor maar die voeling is nie dieselfde as met Arsenal nie. Ek ondersteun hulle al vyf-en-dertig jaar lank – van kleins af – en hulle hulp my beskryf.

Ek dink in Brittanje vir meeste mense is jou klub span veel meer belangrik as jou nasionale voetbalspan. Ek en vriende gee nie veel om oor Engeland nie en is gelukkig om ander nasionalespan te ondersteun, feitlik verkies ons dikwels om ander lande se nasionalespanne te ondersteun. Ons is gelukkig om ons eie identitiet te skep sonder om verwag te word om ‘n span te volg weens ons nasionaliteit. Ek dink rugby of krieket is dalk anders, mense se houding is anders maat een rede is dst die klubbe nie so groot soos voetbal klubbe is nie. Ek is gelukkig om vir Engeland teen Suid-Afrika te juig tensy die feit ons verloor gewoonlik miskien want dit is min belangrik vir my as die Arsenal se uitslae.

Saracens spring

Saracens speel teen Londen Sots

Die Statebondspele

Ek sit vanaand en kyk na die Statebondspele in Glasgow op die televisie en volgens die internet doen ook veel vriende dieselfde ding. Ek hou baie van internasionale sporttournooi soos die Olimpiese Somerspele 2012 en die onlangse Sokkerwêreldbeker. Ek is bly om na die televisie vir ure te kyk!

Hierdie spele is anders, net lede van die Statebond deelneem, so vir buitelanders lyk dit vreemd. Veel mense skryf oor hoe die Statebond ‘n anachromisme is, hoe dit ons Britte laat voel dat ons nog ‘n ryk hê. Hierdie tipe kritici wys hoe min mense weet. Dit help nie dat op die Afrikaans Wikipedia die Statebond verkeerd as die Britse Statebond genoem word nie; die naam is in 1978 verander. Dit verduidelik die probleem; mense verstaan nie so skryf dit aan die idee toe dat ons nie aan die verloor van ons ryk gewoond is nie. Dus is ons – Britte en Engelse, want die Noord-Ierse, Skotte en Wallies word nooit in hierdie kritiek ingesluit nie – skuldig aan om die baas te aanhou wees. Dis makliker om nie te kyk wat die regte inligting is nie en in sy plek kies die inligting wat jy dink reg is. Dis net luiheid.

Ek kyk nou die eindewedstryd in die rugby sewes tussen Nieu-Seeland en Suid-Afrika op die televisie. Dit lyk dat mense omgee. Omtrent 50,000 mense sit in die stadion in die reën en juig en skreeu. Dis belangrik vir die spelers en die fans.

Die spele is ook belangrik want binne twee maande gaan Skotte stem in die referendum oor onafhanklikheid. Die vraag is, gaan die sukses van die spele ‘n invloed op die uitslag van die referendum? Sal die spele Skotte meer optimisties en trots laat voel sodat hulle sal stem om onder hul eie stroom te vaar? Of voel hulle ‘n gedeelde ervaring en identiteit met die drie ander deellande in die Union? Ons moet tot 19 September wag om uit te vind wat gaan gebeur maar vir nou lyk dit dat Skotland die spele wil geniet voor hulle hul finale beslissing maak.

Die Blitzbokke het die eindestryd gewen. Dis die eerste keer dat Nieu-Seeland nie gewen het nie. Hulle het fantasties gespeel en niemand kon pla nie, hulle is die nuwe kampioene en verdien dit.

Die Wêreldbeker

Soos almal weet – en veel mense wil vermy – vind die Wêreldbeker op die oomblik plaas. Ja, ek weet in Afrikaans sê jy sokker in plek van voetbal wat vir vreemde rede, wat ek nie kan verduidelik nie, dikwels na rugby verwys. Soos ek gesê get, bring ons sekere aspekte uit ons eie moedertaal na die tale wat ons leer en dus sê ek voebtal.

Vir fans is hierdie kompetisie beter as voorafgaande kompetisies. Elke keer verbeter dit. Ek onthou Amerika 1994 wat almal verras het, ‘n land sonder ‘n ryk geskeidenis van voetbal en daar was ‘n uitstekende toernooi. Hierdie keer is daar ‘n gebrek vuvuzelas wat so omstrede in Suid-Afrika was. Miksien verlang ek na hulle ‘n bietjie.

Soos ons gespot het, maar sneller as ons verwag het, is Engeland reeds uit die kompetisie geklop. Die span het nie baie sleg gespeel nie maar hulle was baie vervelig. ‘n Vriend het vir my gesê dat hy nooit so min verwagting en hoop oor die span se kanse al jare lank gesien het nie. Niemand het geglo hulle gaan uit die groep kwalifiseer. Dis ‘n goeie ding dat mense nou realisties is. En die Engeland vroue span was verlede jaar net so swak soos die manne so miskien is beide spanne so is niemand beter as die ander niw. Laat ons nie vergeet dat Spanje veel slegter gespeel het nie wat baie snaaks was.

Veel mense hou nie van voetbal nie en veel mense haat dit. Ek waardeer dat die nuus berigte hulle baie pla. Ek wil nie net oor voetbal praat nie en sal oor ander onderwerpe gesels. Mense lag en sê dat nà Engeland uitgegooi is gaan niemand belangstel nie. Hulle is verkeerd. As jy ‘n fan is, is daar veel ander nasionale spanne waarvan jy hou en en vir wie jy gaan juig. Spanne wat eintlik kan wen. Vir my is dit Nederland en dan Duitsland, België en Frankryk. Ek praat met vriende en hulle het soortgelyke keuse. Klub is meer belangrik as land.

Daar’s ‘n lekker atmosfeer as mense planne maak om kroeg toe te gaan. Ons sit en kyk tot laat elke aand en dan is ons baie moeg in die oggend. Vrydagaand sit ons vyf in die kroeg en ons juig vir Costa Rica en Frankryk. Ons ruil feite, enigiets ons het op die dag gelees, wie Arsenal gaan koop, ons gedagtes op ‘n sekere stukkie bedrewenheid, ‘n afskuwelike fout, ons klets aanlyn gedurende die wedstryds. Miskien wil ons hê dat ons soos foendis klink maar dit raak nie saak nie. Jou gedagtes is so goed soos almal anders s’n.