Category Archives: Nederland

Weer in Amsterdam

Onlangs was ek terug in Amsterdam – of Mokum – na die pandemie. Op my laaste besoek in 2018 het ons Fokofpolisiekar gaan kyk en hierdie keer is die rede diselfde. Maar ‘n konsert is ‘n konsert en ek skryf nie goeie resensies nie dus sal ek min daaroor sê.

Cafe Papeneiland, ‘n beroemde en historiese bruine kroeg of bruine café op Prinsengracht in Amsterdam

Die hele punt of doel is net om nog ‘n keer in die stad te wees. Ek verwys hoofsaaklik na die sentrum binne in die kring van die beroemde gragte. Die moderne voorstede lyk nie so tipiese Nederland nie. Dis rustig om langsaam die water in die Jordaan buurt met vriende op die straathoeke te staan en ‘n bier drink as die son onder gaan. Mense vaart in klein huurbote op die water met ‘n paar bottels wyn of bier en almal waai aan mekaar. Ons loop van kroeg af tot kroeg net soos almal anders as die skemer val, “onder die straatlig onder die maanlig”.

Binne in 'n bruine kroeg in Amsterdam

Binne in Cafe Papeneiland op Prinsengracht

In die dag dwaal ek deur die stad wat nou vol ander toeriste (moenie vergeet dat jy ‘n toeris is nie) wat iets nuuts of anders wil sien. Mense staan tou buite resturants en museums en nou moet jy kaartjies vooraf koop, wat probleme maak. Gaan op jou eie sodat jy al die besluite maak waaroor jy wil doen en sien.

Fokofpolisiekar by De Melkweg

Fokofpolisiekar by De Melkweg

Op die konsert die jong Suid-Afrikaners is volop. Ek weet nie of hulle in Europa bly of net kom besoek nie, maar hierso stroom hulle. Mense ken van mekaar en suip en gesels en jol. Die band hulself lyk dieselfde te voel. Daar’s nie genoeg t-hemde te kope nie want alles te spoedig uit verkoop het.

Zuid-Afrikahuis

Zuid-Afrikahuis

Ek kan nogals maklik alles lees, of seker genoeg soos die spyskaarte, padtekens, publieke inligting ensovoorts en ek kan koffie of beer bestel. Die stad voel feitlik tweetalig en as jy probeer om Nederlands te praat, beantwoord hulle gewoonlik in Engels. Ek vermoed ek verstaan; hulle weet dat jy ‘n toeris en reisiger is (‘ n buitestader?) en inwoners weet almal dat Engels glo die huidige internasionale taal of lingua franca is. Protes lei altyd tot frustrasie; vriende wat in die stad nou woon, voortuig die moeilikheid om die taal in die stad te praat as buitelanders.

Lees de bijbel

Lees de bijbel

Gaan na Amsterdam is ‘n verskillende kwessie en ek vra, hoekom wil ‘n mens van Londen af na Amsterdam vlieg? Dis belaglik. Jy moet na die lughawe ver buite jou stad gaan, omtrent een uur weg en jy moet ook een of twee uur aankom sodat jy deur sekuriteit en die grensbeamptes moet gaan. Dis vol mense wat vergeet om al hulle besittings in die x-ray masjien moet sit, so selfone, portefemonnes, gordels, horlosies, jasse. As jy dit nie doen nie, dan maak jy dat almal agter jou moet staan tou en wag. Dan sit jy verveeld in die kroeg en wag of loop rond die winkels en dan sit die vlieguig dikwels ‘n half-uur op die aanloopbaan voordat dit toegelaat is om te styg.

Proeverij

Proeverij

Op jou aankoms staan jy tou by die immigrasie om you paspoort te toon en jy moet met ‘n trein of bus ry na die stad waarheen jy gaan. En dan ervaar jy jou medeburgers veral as jy Brit is; selde het jy veel kontak met hierdie mense wat jy nie weet nie, maar op die lughwawe begin jy waardeer hoekom jy ook dit wil nie doen nie! Ek vermoed hulle ook dieselfde oor my sê en alle nasies sê soortgelyke dinge. Luister na die gesprekke en almal word gefrustreerd met die proses.

Die vos en roos

Die vos en die roos in die Jordaan

Die hele proses duur ure lank. So ja, in die toekoms sal ek van Londen na Parys, België of Nederland per die Eurostar ry. Miskien is die koste erg groter, maar die hele reis is makliker en dit voel sneller. Alle sekuriteit word in Londen gedaan sodat jy in styl mag reis en ontspan. Geniet om lekker te ontspan as jy deur die platteland ry.

‘n Nuwe tentoonstelling

Ek lees ‘n paar artikels oor ‘n nuwe tentoonstelling in Amsterdam oor ‘n aspek van Nederlandse geskiedenis waaroor min mense praat, Slavernij/Slavery, in besonders A new exhibition illuminates the history of Dutch slavery in The Economist.

Hierdie tentoonstelling betref aan Suid-Afrika, Afrikaans en ook Brittanje, en hierdie tydperk van die geskiedenis van Nederland interesseer my baie. Hoe ouder ek raak, hoe meer ek erken dat dié wat my interesseer, was nie so goed vir baie mense wat dit ervaar het nie. Hierdie debat is voel baie eietyds.

Toe ek Nederland en slawe: die ménse-stories, van Asië tot Suid-Afrika (en Brasilië) in Vrye Weekblad lees, sien ek hierdie foto van ‘n beeld wat interesseer my.

Augustus van Bengale hou Hendrik Cloete se pyp vir hom, c. 1788.

Augustus van Bengale hou Hendrik Cloete se pyp vir hom, c. 1788.

Die man aan die regs is Hendrik Cloete, wat ‘n voorvader van my familie is – ek reken dat hy my groot-groot-groot-groot-groot-groot-oupa is (dis nie my familie naam nie). Hy is te ver terug in die geskiedenis om iets op my lewe te bedoel en ons wat nou in die huidige staan, het geen rol in die voorouers se lewes gespeel nie. Terselfdertyd verbind dit my ‘n bietjie aan die verlede. Ek weet al baie lang tyd dat my Nederlandse/vroeër Suid-Afrikaanse voorouers slawe besit en behandel het.

Die verandering in my persepsie is dat ek nou vorentoe gaan van ‘n kennis van die verlede na ‘n bietjie meer verstanding van die verlede. Ons kan nie heeltemal die lewes of ander mense verstaan nie, maar ek dink ons moet die impak van hul aksies erken. Ons is onsself nie skuldig nie maar ons moet ook die lewes leer ken van dié – slawe en slagoffers – wat deur ons voorouers gely het, mense wat ons vroeër nie geweet het nie. Ons het nie geprobeer om oor hulle te leer nie want ons het vroeër hulle nie as belangrik beskou nie.

My ouma en ek het ons eie navorsing oor die Suid-Afrikaner families gedoen en ek vind stambome uit die Lae Lande, die Duitse lande, Frankryk, Brittanje onder andere. Ek vind nog nie voorouers uit die lande waaruit die VOC slawe behandel het nie; ek twyfel nie dat hulle bestaan nie want my navorsing is nie heeltemal klaar nie. Ek stel geen belang in om ‘n DNS-toets te doen om die besonderhede te vind nie. Een klein gedeelte van DNS is nie beter as ‘n ander klein gedeelte nie. ‘n Mens het geen nodig om hul DNS te weet sodat hy of sy ‘n belang het of is bewus nie.

Ongelukkig weens die pandemie kan ons nie maklik oorsee reis nie en ek is bekommerd dat ek nie die tentoonstelling sal kan bekyk nie.

Baarle-Hertog, Baarle-Nassau

Toe ek onlangs oorsee was, het ek ‘n draai na Baarle-Hertog in België en Baarle-Nassau in Nederland gemaak. Ek wou al lank tyd besoek want ek stel groot belang in kaarte en hierdie is ‘n anomalie – ‘n argaïese enklawe in moderne Europa.

'n Grenspaal in Baarle-Hertog en Baarle-Nassau

‘n Grenspaal in Baarle-Hertog en Baarle-Nassau

Die geskeidenis laat ‘n stille Nederlandstalige dorpie meer as interessant as ander baie soortgelyke klein Nederlandstalige dorpies klink. Die grenslyn dwaal regdeur en skep 30 klein stukkies land van beide België en Nederland in die ander land se gebiede. Dit skei strate en huise in twee. Huise se ingang is in een land geleë en die res van die huis is in die ander. Die lokasie van die ingang besluit in watter land die huis geleë is. Dit skeur die winkels en hotels in twee en jy stap uit een land na die ander en terug binne tien voetstappe sonder om op te merk.

Kaart van Baarle-Hertog en Baarle-Nassau

Kaart van Baarle-Hertog en Baarle-Nassau

In die dorpie praat almal Nederlands en ongelukkig is daar geen verskil tussen dialekte en kulture nie, wat baie interessant sou wees. Toeriste soos ek loop rondom die dorpie en neem kiekies as hulle langsaan die grenslyn staan maar ek dink as jy Belg of Nederlander is, vind jy hierdie net ‘n bietjie alledaags. Dis die tipe historiese anomalies wat Europa so interressant maak.

Die grenslyn tussen België (links) en Nederland (regs)

Die grenslyn tussen België (links) en Nederland (regs)

Op pad van Tilburg na Baarle toe, het ek en ‘n vriend na Safari Beekse Bergen toe gegaan. Daar’s ‘n tipe Suid-Afrikaanse tema daaroor – soos jy kan sien, die teken wys die invloed – maar ongelukkig kon ek nie ‘n landkaart of ‘n gids in Afrikaans kry nie. Dis seker nie soos die Krugerwildtuin nie maar as jy in suid Nederland of Europa bly, is hierdie die naaste ding aan die realiteit. Seker die kinders hou baie daarvan en as volwasse het ek baie geniet om wildhonde (een van my gunstelinge diere), leeus, luiperds en veel ander diere te sien. Ja hulle lyk ‘n bietjie moeg en verveld soos in elke dieretuin en jy dink het hulle genoeg ruim om rond te dwaal, te hardloop en te jag, maar dikwels verander die vereistes om die omheining te vergroot.

'n Teken in Safaripark Beekse Bergen

‘n Teken in Safaripark Beekse Bergen

Hier’s ‘n bottel Krüger bier. Dis seker nie ‘n beroemde brouery buite België nie en hy smaak soos ‘n gewone bier maar die etiket was interessant in die Suid-Afrikaanse tema van die dag.

Krüger bier

Krüger bier, ‘n Belgiese brouery

Terug van die Lae Lande

Ná vier dae in die Lae Lande is ek nou terug in Londen en ek dink agter na ‘n fantastiese klein vakansie vol reis, musiek, vriende en ‘n bietjie kultuur. Die dag toe ek vertrek het, het ek in die oggend in die Europese verkiesings gaan stem en vriende moes die Sondag stem en hierdie keer voel dit ewe meer belangrik dat ons stem en saam stand, na my mening.

Vrydag het ons Fort Breendonk besoek, wat ‘n konsentrasie kamp suid van Antwerp tydens die Tweede Wêreld Oorlog. Dit was ‘n interessante ervaring om te sien hoe die gevangenes gely het nie en dis belangrik vir ons almal om te leer en te onthou. ‘n Paar skole het kom besoek so ons het saam met Belgiese leerlinge om die kamp geloop.

Luxemburg is ‘n snaakse plek om te besoek. Dis klein en ryk en ook baie rock’n’roll. Dit klink vreemd om te sê maar dit is die waarheid want ons hotel is op Avenue du Rock’n’Roll gelë! Miskien is dit ook nie so groot ‘n verrassing om te sê dis ook goedkoop nie. Die land word ryk deur al die belasting wat Amazon en ander multinasionale maatskappye in ander lande vermy betaal, betaal in Luxemburg. Dis maklik vir mense uit die Lae Lande en Duitsland om heen toe te ry so dit verduidelik hoekom soveel vriende het ook die gig kom sien.

En toe het ons na Amsterdam toe gegaan. Soos ek vooraf geskryf het, hou nie my Vlaminge vriende van die stad en land nie want almal praat Engels in plek van Nederlands met hulle. Ek verstaan hoeveel dit sou pla. Ongelukkig verstaan niemand my Afrikaans nie so is ek net ‘n eentalige Engelsman oorsee. Dis ‘n mooi stad vol beroemde gragte en ou geboue in die sentrum. Ek hou daarvan, die geskeidenis is baie interessant en ek kan ‘n goeie koppie tee kry wat vir my baie belangrik is wanneer ek in die buiteland is. Dis lekker om ‘n paar dae buite Londen te neem, om ‘n bietjie te reis en om ou vriende weer te sien en om lekker te ontspan en om ‘n vreemdeling in die vreemde land te wees.

Kuifie in Amerika in Brussel-Suid stasie

Kuifie in Amerika in Brussel-Suid stasie

Fort Breendonk, 'n konsentrasie kamp suid van Antwerp

Fort Breendonk, ‘n konsentrasie kamp suid van Antwerp

'n Teken by Fort Breendonk

‘n Teken by Fort Breendonk

Die pale waar gevangenes gefusilier is, Fort Breendonk

Die pale waar gevangenes gefusilier is, Fort Breendonk

Die Kruisafneming

“Die Kruisafneming” van Peter Paul Reubens in die Onze-Lieve-Vrouw-katedraal in Antwerp

'n Deur in Amsterdam. Ek onthou nie of ek vooraf 'n foto hiervan geneem het nie.

‘n Deur in Amsterdam. Ek onthou nie of ek vooraf ‘n foto hiervan geneem het nie.